ΝΤΙΝΟΣ ΚΟΝΟΜΟΣ

 ΝΤΙΝΟΣ ΚΟΝΟΜΟΣ: « Ένας ευγενής του παλιού καιρού τής Ζακύνθου, ό,τι και να ζητούσε από τον έξω κόσμο θα μπορούσε να το έχει μέσα στο αρχοντικό του»

.

«Τα σαλόνια και οι τραπεζαρίες των αλλοτινών αρχοντικών, επαύλεων ή άλλων αστικών σπιτιών τής προσεισμικής Ζακύνθου, όπου ήταν κρεμασμένοι στους τοίχους οι πρώτοι ωραίοι και αξιοθαύμαστοι πίνακες τής νεοελληνικής κοσμικής ζωγραφικής, ασφαλώς θα μπορούσαν ολοένα να χαρακτηριστούν ως ανερεύνητοι στο σύνολό τους καλλιτεχνικοί χώροι ενός άπιαστου πια και χαμένου για πάντα παρελθόντος.

Στα χρόνια μου αν εξαιρούσε κανείς τ’ αρχοντικά των οικογενειών Κομούτου, Ρώμα, Λούντζη και Καρρέρη, που μπορούσε κάπως εύκολα κανείς, ακόμα και ξένος επισκέπτης, να περάσει από τις «μπασίες» τους και να ρίξει μια γρήγορη ματιά στους καλλιτεχνικούς θησαυρούς τους, όλα τ’ άλλα (πάνω από εκατό παλιότερα —μαζί με τις επαύλεις) έμεναν αδιάκοπα διπλαμπαρωμένα για όλους.

Οι ιδιοκτήτες τους, ολόκληρες γενιές, έζησαν «αιχμάλωτοι» μέσα σ’ αυτά, με τη συντροφιά ελάχιστων συγγενικών ή φιλικών προσώπων. Υπήρξαν άρχοντες ή αρχόντισσες άλλοτε στη Ζάκυνθο, ακόμα και μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του αιώνα μας, που πέρασαν ολόκληρη τη ζωή τους ανάμεσα στις σάλες, τις τραπεζαρίες και τα περιβόλια των αρχοντικών τους. Η μόνη τους αχώριστη συντροφιά, θάλεγε κανείς, ήταν, εκτός από την επίπλωση διαφόρων εποχών και τον άλλο πλουσιότατο διάκοσμο (προτομές, αγάλματα, πολυέλαιοι, ξυλόγλυπτα, αργυρόγλυπτα, πορσελάνες, κεντήματα, κ.τ.λ.), το πλήθος των κρεμασμένων ζωγραφικών πινάκων στους απέραντους τοίχους όλων των αιθουσών του αρχοντικού: Εικόνες φορητές θρησκευτικού περιεχομένου, παλαιότερες και νεώτερες. Αυτές κυριαρχούσαν σ’ όλες τίς αίθουσες και όχι μόνο στο εικονοστάσι με την ακοίμητη καντήλα.

Στη μεγαλύτερη σάλα (πόρτεγο) και στις διπλανές αίθουσες, καθώς επίσης στην τραπεζαρία, πολλές δεκάδες έργων: Προσωπογραφίες προγόνων, αντίγραφα (ντόπιων και ξένων) έργων μεγάλων ζωγράφων τής ’Αναγέννησης, σε μεγάλες ή μικρές επιφάνειες, Ιταλικά και φλαμανδικά τοπία, νεκρές φύσεις, κλπ.

Ακόμα κι ο ανεκτίμητος θησαυρός των αλλοτινών αρχοντικών, πού αυγάτιζε από τούς απογόνους, ήταν οι βιβλιοθήκες και τα αρχεία τους.

Ένας ευγενής του παλιού καιρού τής Ζακύνθου, ό,τι και να ζητούσε από τον έξω κόσμο θα μπορούσε να το έχει μέσα στο αρχοντικό του λοιπόν, να μην ήταν ο ισόβιος «αιχμάλωτος» τού ονειρικού και κλειστού αυτού χώρου;

Άλλωστε, ο ντόπιος ευγενής, και τον έξω κόσμο τον εννοούσε πάντα στην Ευρώπη όταν σπούδαζε και δεν έπαυε ποτέ να ταξιδεύει όπου ήθελε. Έπειτα, έκτος από το αρχοντικό τής πόλης, είχε και την έπαυλη της έξοχής, όπου μπορούσε να ζήσει όπως του άρεσε. Και οι εσωτερικοί τοίχοι των επαύλεων αυτών ήταν εξίσου φορτωμένοι πάντα με ζωγραφικούς πίνακες, παλαιότερους και νεώτερους.

Είναι γνωστό σε όλους, ότι όλος αυτός ο πλούτος των πάλαι ευγενών τού Νησιού δεν ήταν ουρανοκατέβατος, αλλά ξεκινούσε τις περισσότερες φορές, από τη συμμετοχή τους στους διαιώνιους πολέμους των Βενετών, ιδιαίτερα ενάντια στους Τούρκους. Έτσι έπαιρναν οι ευγενείς από τούς κυριάρχους τής Ζακύνθου Βενετούς, έκτος από το τίτλους, όλα εκείνα τα αξιώματα ή τις θέσεις, που τους εξασφάλιζε από κάθε πλευρά την οικονομική και κοινωνική επικράτηση και υπεροχή.

Είναι γνωστό επίσης, ότι δίπλα στους άρχοντες-πολεμιστές και κτηματίες άρχισε να φανερώνεται από νωρίς στο Νησί και η νεόπλουτη, ανήσυχη και δραστήρια τάξη των αστών, έμπορων και βιοτεχνών. Οι «τσιταντίνοι» πάσκισαν εξαρχής να λάβουν κι αυτοί προνόμια και αξιώματα όπως οι άρχοντες. Οι τελευταίοι όμως ούτε να τ’ ακούσουν δεν ήθελαν.

Οι αστοί, λοιπόν, συμμάχησαν με τούς ποπολάρους (οι χωριάτες ήτανε «αφεντόπιστοι» πάντα) και φτάσανε ως την επανάσταση (Ρεμπελιό-1628). Τελικά τους σύντριψε, αστούς και ποπολάρους, η Βενετία, αλλά οι ιστορικοινωνικές συνθήκες είχαν αλλάξει πιά στο Νησί. Και οι αστοί με τα χρυσά τσεκίνια στο χέρι και οι ποπολάροι αγνοημένοι και προδομένοι συναγωνίζονταν, από αρκετά χρόνια πριν, όλες τις δραστηριότητες ή πολιτιστικά επιτεύγματα των ευγενών».

ΝΤΙΝΟΣ ΚΟΝΟΜΟΣ(1918-1990), ΖΑΚΥΝΘΟΣ Πεντακόσια χρόνια, Τόμος πέμπτος, Τέχνης Οδύσσεια, Τεύχος Γ´, Κοσμική Τέχνη-Ζωγραφική-Αρχιτεκτονική, 1989

.

[ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ:

- Η ΠΡΟΣΟΨΗ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΡΩΜΑ

- ΑΠΟ ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟΥ ΡΩΜΑ]

Με πολύ μεράκι αλλά και υπομονή συνεχίζουμε την προσπάθεια μας .Αθόρυβα …σιγά σιγά με πολύ υπομονή αλλά και διάθεση προχωράμε Στόχος μας παραμένει να αρθρογραφούν οι πολίτες σε αθρα με θέματα πολιτισμού που επιλέξουν Το όνομα και επώνυμο αλλά η ευπρέπεια των άρθρων είναι απαραίτητα .Η διεύθυνση μας για επιστολές Άρθρα είναι zantedanias@gmail.com Όπως έχουμε από την αρχή της προσπάθεια μας αναφέρει θα αναρτώνται μετά από έγκριση μας Σας ευχαριστούμε από καρδιας Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους ο οποίος φέρει και την ευθύνη των γραφομένων και δε συμπίπτουν κατ’ ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας https://www.youtube.com/channel/UC0wk2ge3sheyTkgpAkeBang