Φοινικικός ασημένιος δίσκος από την Αμαθούντα της Κύπρου, Βρεταν. Μουσ., Β.Μ. 123053Για να ξαναβγεί ο Αχιλλέας στον πόλεμο χρειαζόταν καινούρια πανοπλία, αφού μαζί με τον χαμό του πολυαγαπημένου του Πατρόκλου έχασε και την παλαιά αρματωσιά. Μετά από παράκληση της Θέτιδας (μητέρας του Αχιλλέα), ο Ήφαιστος προθυμοποιήθηκε να φτιάξει καινούρια όπλα για τον ήρωα. Ο σιδηρουργός θεός έβαλε όλη του την τέχνη και μέσα σε μια νύχτα κατασκεύασε από χαλκό, κασσίτερο, χρυσό και ασήμι μιαν αστραφτερή και πλούσια στολισμένη πανοπλία που όμοιά της δεν είχε φορέσει ποτέ θνητός. Ιδιαίτερη προσοχή έδωσε ο τεχνίτης θεός στην κατασκευή μιας μεγάλης, γερής, στρογγυλής ασπίδας την οποία διακόσμησε μ’ εξαιρετική δεξιότητα, χωρίς ν’ αφήσει κανένα σημείο της ακάλυπτο. Πάνω στην ασπίδα σκάλισε τον σύμπαντα κόσμο, με πολλές κύριες εκφάνσεις του ανθρώπινου βίου.
Απεικόνισε τη γη, τον ουρανό, τη θάλασσα, τον ήλιο, το φεγγάρι, τους αστερισμούς που ρυθμίζουν τη ναυσιπλοΐα και τις αγροτικές εργασίες. Φιλοτέχνησε πολιτείες ανθρώπων σε κατάσταση ειρήνης και πολέμου• γεωργικές σκηνές με όργωμα, θερισμό, τρύγο• ποιμενικές σκηνές με στάνες, λιβάδια, βοσκή κοπαδιών και επιθέσεις αγρίων ζώων στην αγέλη• κυκλικούς και αντικριστούς χορούς ομορφοντυμένων κοριτσιών και αγοριών, με πλήθος κόσμου να διασκεδάζει• τέλος, τον Ωκεανό σαν ένα μεγάλο, δυνατό ποτάμι που περιβάλλει τη γη.
Η μακροσκελής περιγραφή της ηφαιστότευκτης ασπίδας (Ιλ. Σ 478-608) δημιουργεί μια στιγμή ανάσας μέσα σ’ ένα κλίμα άγριων συμπλοκών, σκοτωμών, θλίψης και έντασης. Ένα πολεμικό –πλην όμως αμυντικό όπλο που το χρησιμοποιούσαν κυρίως για την προστασία του πολεμιστή, επιλέγεται για να φέρει επάνω του σφυρηλατημένη όλη τη ζωή. Κατά παρόμοιο τρόπο, και η Ιλιάδα αποτελεί ένα πολεμικό έπος όπου δεν γίνεται λόγος μόνο για μάχες, αλλά μέσα από τους στίχους της αναδύεται όλος ο ανθρώπινος βίος.
Ο Αχιλλέας ξαναβγαίνει στον πόλεμο όπου θα διαπράξει αγριότητες, φέροντας μιαν ασπίδα (αληθινό έργο τέχνης) με πολλές απεικονίσεις του ειρηνικού βίου: η ειρωνεία είναι μεγάλη. Μιαν ασπίδα με απεικονίσεις ενός ήρεμου, μακροχρόνιου βίου τον οποίο έχει απαρνηθεί, για να ξεπληρώσει το ηθικό χρέος προς τον νεκρό φίλο του: η συγκίνηση εντείνεται.
Ο ποιητής είναι σαφής ως προς την ποιότητα της ζωής που προσφέρει μια πόλη όταν βρίσκεται σε καθεστώς ειρήνης ή πολέμου, χρησιμοποιώντας τ’ ακόλουθα παραδείγματα (Σ 490 κ.ε.):
Χωράφια αφράτα από το όργωμα και ζευγάδες να ξεκουράζονται, πίνοντας μια κούπα γλυκό κρασί• θεριστές με κοφτερά δρεπάνια, έναν ευχαριστημένο άρχοντα από τη συγκομιδή κι ένα τραπέζι με καλό φαΐ για τους εργάτες• κλήματα φορτωμένα με ώριμα σταφύλια, χαρούμενα κορίτσια κι αγόρια να τρυγούν με συνοδεία κιθάρας και τραγουδιού: πρόκειται για σκηνές από μια ειρηνική ζωή που φιλοτέχνησε ο Ήφαιστος στην ασπίδα του Αχιλλέα και περιέγραψε αριστουργηματικά ο Όμηρος.
Ζωγραφιά με θέρο, όργωμα και τρύγο από τ’ αγιορείτικο χφ 14 της Μονής Εσφιγμένου, φ. 386v
i. σε μιαν όμορφη πόλη που επικρατεί ειρήνη γίνονται γάμοι και γλέντια• με αναμμένες δάδες οι νύφες οδηγούνται από το πατρικό στο καινούριο τους σπίτι. Ακούγονται πολλά νυφιάτικα τραγούδια με συνοδεία αυλού και κιθάρας• επιδέξιοι χορευτές σκορπούν κέφι. Οι άλλες γυναίκες της πόλης στέκουν στην εξώπορτα των σπιτιών τους και με θαυμασμό παρακολουθούν τη γαμήλια πομπή. Την ίδια ώρα οι άντρες έχουν συγκεντρωθεί στην αγορά όπου κρίνεται μια σοβαρή αντιδικία. Η πόλη είναι μοιρασμένη στα δυο• όμως η υπόθεση διευθετείται ειρηνικά καθώς λειτουργούν οι νόμοι και οι δικαστικοί θεσμοί. Οι γέροντες έχουν κληθεί να δικάσουν και όποιος κρίνει δικαιότερα θα λάβει μεγάλη αμοιβή.
ii. Στο δεύτερο παράδειγμα, δύο στρατοί έχουν περικυκλώσει μιαν όμορφη πόλη και την πολιορκούν• οι όροι που οι πολιορκητές θέτουν είναι: άλωση της πόλης ή μοιρασιά των θησαυρών της στα δύο, μεταξύ κατοίκων και εχθρών. Οι πολιορκούμενοι αρνούνται και ετοιμάζονται για ενέδρα. Τα τείχη της πόλεως υπερασπίζονται γέροι, γυναίκες και μικρά παιδιά. Κοντά στις όχθες ενός ποταμού διεξάγεται άγρια συμπλοκή. Η περιγραφή είναι εφιαλτική: η Έριδα, η Αντάρα και η ολέθρια Μοίρα του Θανάτου πρωταγωνιστούν• σέρνουν απ’ τα πόδια τους νεκρούς και τραβούν η κάθε μια προς το μέρος της τους ζωντανούς (είτε αυτοί είναι πληγωμένοι ή ακόμα ακέραιοι). Το ρούχο της Μοίρας του Θανάτου είναι κόκκινο από το ανθρώπινο αίμα.
Στην εξωτερική λωρίδα ενός φοινικικού ασημένιου δίσκου από την Αμαθούντα της Κύπρου (περ. 700 π.Χ.) απεικονίζεται η πολιορκία μιας πόλης με τους υπερασπιστές της πάνω στους πύργους, ενώ οι εχθροί επιτίθενται κι από τις δύο πλευρές. Η απεικόνιση είναι σύγχρονη της εποχής του Ομήρου και μοιάζει πάρα πολύ με την εικόνα της πόλης σ’ εμπόλεμη κατάσταση που ο Ήφαιστος σφυρηλάτησε στην ασπίδα του Αχιλλέα.
Δημοσίευση: Εφημερίδα των Συντακτών - Νησίδες, 30-31 Ιουλίου τ.έ.
Με πολύ μεράκι αλλά και υπομονή συνεχίζουμε την προσπάθεια μας .Αθόρυβα …σιγά σιγά με πολύ υπομονή αλλά και διάθεση προχωράμε
Στόχος μας παραμένει να αρθρογραφούν οι πολίτες σε αθρα με θέματα πολιτισμού που επιλέξουν
Το όνομα και επώνυμο αλλά η ευπρέπεια των άρθρων είναι απαραίτητα .Η διεύθυνση μας για επιστολές Άρθρα είναι zantedanias@gmail.com
Όπως έχουμε από την αρχή της προσπάθεια μας αναφέρει θα αναρτώνται μετά από έγκριση μας
Σας ευχαριστούμε από καρδιας
Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους ο οποίος φέρει και την ευθύνη των γραφομένων και δε συμπίπτουν κατ’ ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας
https://www.youtube.com/channel/UC0wk2ge3sheyTkgpAkeBang
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.