Σάββατο 14 Δεκεμβρίου 2019

ΤΑ ΕΠΤΑΝΗΣΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ











 (1864-1866) «Πατρίδα σαν τον ήλιο σου Ήλιος αλλού δεν λάμπει» «Ελλάς, το μεγαλείο σου βασίλεμα δεν έχει» ( Στην Πατρίδα,Λορέντζος Μαβίλης)1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ 1.Τα Επτάνησα πέρασαν από διάφορους κατακτητές ,από τους Βενετούς (1238- 1797),2 στους Γάλλους (1797-17993 και 1807-1809...18144 ), από 21 Μαρτίου 1800 έως τις 8 Ιουλίου 1807 δημιουργήθηκε η «Επτάνησος Πολιτεία5» (υπό Ρωσική και Οθωμανική κυριαρχία)6 περιήλθε στους Βρεττανούς (1809-18157 ) (1815-1864): Στο Παρίσι στις 5/ 17 Νοεμβρίου 1815 υπογράφεται συνθήκη η οποία ιδρύει «ελεύθερο και ανεξάρτητο Ιόνιο Κράτος υπό την Προστασίαν Κραταιάς Δυνάμεως» (της .Αγγλίας). (προτεκτοράτο της Αγγλίας). Ο ιστορικός Γ.Μοσχόπουλος εύλογα παρατηρεί ότι: «Ολόκληρο το πολιτικό και διοικητικό σύστημα απέβλεπε στη διασφάλιση των συμφερόντων της προστασίας και ευνοούσε την τιμοκρατική τάξη των Επτανησίων, που συνεργαζόταν στενά με τις αγγλικές αρχές» 2.Στα τέλη του 18ου αιώνα οι πολιτικές, ιδεολογικές και στρατιωτικές ανακατατάξεις στον ευρωπαϊκό χώρο 8 παίζουν καθοριστικό ρόλο και καθορίζουν ένα νέο γεωπολιτικό περιβάλλον και τα γεωστρατηγικά συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων της εποχής και το λεγόμενο «Ανατολικό ζήτημα»9 αλλά και την τύχη των Ιονίων Νήσων. Η Ρωσία, η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία,η Μεγάλη Ασθενής τότε Τουρκία επιδιώκουν την κυριαρχία10 τους στη Μεσόγειο και την κληρονομία των Βενετών και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. 3.- Η αφύπνηση του Γένους: Οι Επτανήσιοι λόγιοι-διδάσκαλοι του Γένους με την έντονη παρουσία τους έφεραν την καλλιέργεια της νεοελληνικής παιδείας, που αποτέλεσε το κεντρικό όχημα πνευματικής ανεξαρτησίας του Γένους, έφεραν ιδέες της Δύσης και στην ουσία με τον ευρωπαϊκό Διαφωτισμό. Υψηλής σημασίας προσωπικότητες αυτού του μεγαλειώδους φαινομένου του Διαφωτισμού υπήρξαν οι ακόλουθοι 3 Επτανήσιοι: Ο Νικόλαος Σοφιανός, ο Ηλίας Μηνιάτης, ο Βικέντιος Δαμωδός, ή Βικέντιος Δαμοδός ,ο Ευγένιος Βούλγαρης, Ο Νικηφόρος Θεοτόκης, Οι ιστορικοί διακρίνουν συνήθως δύο περιόδους: η πρώτη είναι η περίοδος της προετοιμασίας (1669-1774) και η δεύτερη η περίοδος της ακμής (1774-1821). Τότε παρατηρείται ένα συνεχές ενδιαφέρον για την έκδοση αρχαίων συγγραφέων και για μεταφράσεις ευρωπαϊκών έργων της εποχής. Παράλληλα ιδρύονται σχολεία, ενώ σημαντικός είναι ο ρόλος των ελληνόφωνων εφημερίδων και περιοδικών, που εκδίδονται στις παροικίες, ειδικά τα τελευταία χρόνια πριν την επανάσταση. . Το 1758 ο Νικηφόρος Θεοτόκη και τον Ιερεμίας Καββαδίας δημιουργούν το πρώτο εκπαιδευτικό Ίδρυμα στην Κέρκυρα που διδάσκονται τα σύγχρονα μαθηματικά και η φυσική φιλοσοφία. Το 1804, ύστερα από πρόταση του Γραμματέα της Επικρατείας Ι. Καποδίστρια και της Επτανησιακής Γερουσίας, έρχεται και εγκαθίσταται στην Κέρκυρα από την Πάργα ο Ανδρέας Ιδρωμένος με σκοπό την ίδρυση ελληνικού σχολείου. Τότε, σύμφωνα με το Επτανησιακό Σύνταγμα του 1803, ψηφίζεται ο πρώτος νόμος στην Ελλάδα «περί δημόσιας παιδείας και περί διαλύσεως των μοναστηριών, όπως τα οικήματα αυτών χρησιμεύουν ως σχολεία και κατοικίαι διδασκάλων. Τα δε εισοδήματά των προς ενίσχυσιν των της δημόσιας παιδείας δαπανών». Βάσει αυτού του νόμου το νέο σχολείο, το Αρχιγυμνάσιο, θα στεγαστεί στην εκκλησία της Τένεδου. Το 1804, ο Ιδρωμένος αναλαμβάνει την φιλολογική και εκκλησιαστική εκπαίδευση Οι εκπρόσωποι του Νεοελληνικού Διαφωτισμού υπήρξαν λόγιοι, κληρικοί ή έμποροι και στράφηκαν κυρίως προς τη γαλλική παιδεία. Γι’ αυτό και ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός επηρεάστηκε από τις ιδέες του Βολταίρου, του Ντιντερό και των Εγκυκλοπαιδιστών, καθώς και των Ιδεολόγων της Γαλλικής Επανάστασης. Οι Επτανήσιοι από τα τέλη του 18ου αιώνα συνειδητοποίησαν την αναγκαιότητα της ανάδειξης της δημοτικής ως επίσημης γλώσσας του έθνους, ως δε την πιο ολοκληρωμένη έκφρασή της θεώρησαν αυτήν του δημοτικού τραγουδιού. Διακεκριμένοι Επτανήσιοι λόγιοι, με λαμπρές σπουδές στην Ευρώπη και άριστοι γνώστες της αρχαίας ελληνικής γραμματείας (Διονύσιος Σολωμός, Ανδρέας Λασκαράτος, Γεώργιος Τερτσέτης και τόσοι άλλοι) «μπολιάζουν την πνευματική ζωή του προεπαναστατικού αρχικά ελλαδικού χώρου και στη συνέχεια του νεοσύστατου ελληνικού κράτους»11 4. Η Ελληνική Επανάσταση: Την ευλογημένη άνοιξη του 1821 ξέσπασε στον Μοριά και τη Ρούμελη η Επανάσταση. Οι Επτανήσιοι είχαν ενεργή ανάμιξη στην προετοιμασία (Φιλική Εταιρεία)και στην Ελληνική Επανάσταση του 1821. Αγνοώντας τα τρομοκρατικά μέτρα της Αγγλοκρατίας, εμψυχώνουν τους συμπολίτες τους και εργάζονται θαρραλέα για τη συγκέντρωση και αποστολή χρημάτων και πολεμοφοδίων, για 4 τη στρατολόγηση εθελοντών, για την περίθαλψη και στέγαση των προσφύγων και των οικογενειών τους. Οι Επτανήσιοι πήραν μέρος στις μάχες με κορύφωση τη μάχη του Λαλά και πρωταγωνίστησαν στην Εθνική Επανάσταση του 1821. 5.Το κίνημα του Ριζοσπαστισμού: (1848-1864)12 Μετά την ίδρυση, πάνω στα συντρίμμια, του μικρού Ελληνικού Κράτους, φούντωσε στα στήθη των Επτανησίων η λαχτάρα για την Ένωση. Ας μην ξεχνούμε τον Πρωτομάρτυρα Κερκυραίο Ιωάννη Καποδίστρια, πρώτο Κυβερνήτη της Ελλάδας. Οι Άγγλοι από το 1815 διοικούν σκληρά τα Επτάνησα, με συνέπεια η καταπίεση των ελευθεριών να προκαλέσει αντιδράσεις, οι οποίες οδηγούν στην εμφάνιση του ριζοσπαστικού κινήματος που έχει ως επακόλουθο την Ένωση με την Ελλάδα. Η Κεφαλονιά υπήρξε το λίκνο του Ριζοσπαστισμού . Οι επιφανέστεροι Ριζοσπάστες Ηλίας Ζερβός-Ιακωβάτος, Γεράσιμος Λειβαδάς, Ιωσήφ Μομφεράτος και ο Γεώργιος Τυπάλδος-Ιακωβάτος είχαν σπουδάσει στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια απ’ όπου μετέφεραν τις καινούργιες δημοκρατικές ιδέες στα νησιά. Ως κόμμα λαϊκό και επαναστατικό που ήταν, το Ριζοσπαστικό εξέφραζε τις ελπίδες του ελληνικού λαού για την εθνική ανεξαρτησία και κοινωνική δικαιοσύνη. το αίτημα για άρση της Προστασίας και Ένωση με την Ελλάδα συνδυάστηκε με εκείνο της Κοινωνικής δικαιοσύνης και λαϊκής κυριαρχίας Πρέσβευαν ένα αίτημα προς την συγκρότηση δημοκρατικής πολιτείας, στη βάση των αρχών της λαϊκής κυριαρχίας και εθνικής ανεξαρτησίας: «..τό νόημα του «αληθούς ριζοσπαστισμού: δεν έχει «ως μόνον του δόγμα την έθνικήν αποκατάστασίν, άλλα και την επι τα βελτίω τής κοινωνίας ανάπλασίν».13 6. Οι εξεγέρσεις κατά των 14 Άγγλων : Η πρώτη εξέγερση στην Κεφαλονιά, ήταν η επονομαζόμενη «εξέγερση του Σταυρού» (14 Σεπτεμβρίου 1848),43 η οποία κράτησε πάνω από δέκα ημέρες, πρωτοστατούσαν γνωστοί ριζοσπάστες όπως ο Ιωάννης Τυπάλδος Καπελέτος, ο ιερέας Παΐσιος Μεταξάς, ο Γεώργιος Μεταξάς Λυσέος και ο Νικόλαος Φωκάς-Ρεπούμπλικας. Τον Δεκαπενταύγουστο του 1849 ο Παπα-ληστής, κατά κόσμον Ιερέας Γρηγόριος Ζαπάντης-Νοδάρος, ξεσήκωνε το εκκλησίασμα στη Σκάλα Κεφαλονιάς με τούτα τα λόγια στο αντίδωρο: «Ευλογία Κυρίου και Ένωση (προσδοκώντας την ένωση των Επτανήσων με τη μητέρα Ελλάδα) αντί του 5 καθιερωμένου «Ευλογία Κυρίου και Έλεος». Έτσι ξεκίνησε η εξέγερση της Σκάλας (15-19 Αυγούστου 1849), Ο Παπαληστής απαγχονίζεται και οι ριζοσπάστες Ζερβός και Μομφεράτος εξορίζονται προς παραδειγματισμό για να κλείσουν τα στόματα. Η λαϊκή μούσα θα πει τον τελευταίο λόγο για τους επαναστάτες και τους αγώνες για την Ένωση. «Κι αν τον Παπά κρεμάσανε και τον ληστή το Βλάχο, εγώ εις τα παπούτσα μου, τους Άγγλους ούλους γράφω» Το ριζοσπαστικό κίνημα και οι αγώνες του λαού μας και το αίμα των παιδιών της Επτανήσου που χύθηκε για Ελευθερία, έφεραν το ποθητό αποτέλεσμα της Ένωσης. Ι.-Η ΕΝΩΣΗ15 1.1-Στις 14 Νοεμβρίου 1863 στο Λονδίνο υπογράφεται η Συνθήκη της Ένωσης της Επτανήσου με την Ελλάδα χωρίς την παραμικρή συμμετοχή των Επτανησίων, αλλά και της Ελλάδος16 . Η Συνθήκη για την Ένωση έδινε τέλος στη βρετανική κατοχή στα Επτάνησα17. Η πολυπόθητη αυτή ημέρα οφείλεται αποκλειστικά στους αιματηρούς αγώνες των Επτανησίων και ιδίως των Ριζοσπαστών για την Ένωση της Επτανήσου με τη Μητέρα Ελλάδα . Η απόφαση των Άγγλων να φύγουν από τα Επτάνησα δεν υπήρξε «δωρεά» , όπως θέλουν να υποστηρίξουν αγνοώντας τα πραγματικά ιστορικά στοιχεία. Όπως προκύπτει από τα Πρακτικά του Βρετανικού Κοινοβουλίου στις αγορεύσεις των Gladstone, Gray, Maguire οι Άγγλοι ήθελαν να εξυπηρετήσουν μετά το επικείμενο άνοιγμα της διώρυγάς του Σουέζ άλλα πιο σημαντικά γεωστρατηγικά τους συμφέροντα(Κύπρος, Κρήτη κλπ.). Η Βρετανία, ήταν μία δύναμη που δεν ήθελε επ' ουδενί μια αλλαγή στο status quo της Ανατολικής Μεσογείου. Ο δρόμος προς τις Ινδίες έπρεπε να παραμείνει πάσει θυσία και αποκλειστικά μια βρετανική υπόθεση. Τα Επτάνησα δεν είχαν πια τον γεωστρατηγικό ρόλο που είχαν στο παρελθόν ,τώρα το ενδιαφέρον των Άγγλων ήταν η διατήρηση του δρόμου της Ανατολής. Ο γνωστός αγωνιστής-Ριζοσπάστης Παν. Πανάς, σημειώνει το 1888 ότι: «Η Αγγλία παρεχώρει την Επτάνησον όπως κατακτήση ηθικώς την Ελλάδα […] να μεταφέρη τον αρμοστήν της από της Κερκύρας εις Αθήνας»18 Ο Ζερβός Ιακωβάτος και ο Μομφεράτος19 διαφώνησαν με τη συμβιβαστική τελική πράξη της Ένωσης και, αν και πρωτεργάτες της Ένωσης στους πιο δύσκολους καιρούς, αρνούμενοι να απολαύσουν τέτοιες επινίκιες δάφνες στο τέλος, αποχώρησαν από την ΙΒ’ Βουλή (προτελευταία Ιόνια Βουλή, (2/1862 – 7/1863)), στην οποία είχαν εκλεγεί τιμητικώς στις θέσεις του προέδρου και του αντιπροέδρου αντιστοίχως και δεν δεχτηκαν ούτε την 6 υποψηφιότητα για τη ΙΓ΄ Βουλή της Επτανήσου (1863) που επρόκειτο να ψηφίσει την αποδοχή των μυστικών συμφωνιών και την εκλογή του «εκλεκτού» νέου βασιλιά. 20 Στην συνθήκη τέθηκαν σκληροί όροι από τους Άγγλους : Οι όροι ήταν: Α)Η οριστική ειρήνη με την Τουρκία. Εγκατάλειψη κάθε υποκίνησης, στήριξης, η βλέψεως ανεξαρτησίας, απελευθέρωσης, υπόδουλων Ελληνικών περιοχών21 . Επισημαίνω τις ευθείες επιφυλάξεις των μεγάλων Κεφαλλήνων ριζοσπαστών Ηλία Ζερβού Ιακωβάτου και Ιωσήφ Μομφερράτου κατά της πολιτικής των αποχωρούντων «προστατών», οι οποίοι ήταν υποστηρικτές της ακεραιότητας της Οθωμανικής αυτοκρατορίας Β)Εκλογή βασιλέα που θα μπορούσε να εγγυηθεί μια τέτοια πολιτική. Κυβέρνηση μοναρχική. Ο βασιλιάς να είναι συνταγματικός. Γ)Η καταστροφή των Κερκυραϊκών φρουρίων και η ουδετερότητα της Κέρκυρας και των Παξών. Η ανατίναξη των φρουρίων της Κέρκυρας ήταν μια επαίσχυντη πράξη των Άγγλων , γιατί έπρεπε να μείνει ανοχύρωτη και ανυπεράσπιστη, γεγονός λίγο γνωστό πανελληνίως, το οποίο στιγμάτισε με ξεχωριστό τρόπο ο Γερ. Μαρκοράς στο ποίημά του «Τα κάστρα μας», για τη μεγάλη απώλεια που αμαύρωσε τη χαρά του κερκυραϊκού λαού. Γράφει χαρακτηριστικά και πολύ ρεαλιστικά σε μία στροφή του: […] Η φιλόνομη Αγγλία τέτοια δόξα των Τούρκων φθονάει, ξαρματώνει, ερημάζει, χαλάει, πριν αφήσει τη μαύρη μας γη. 1.2.- Η Συνθήκη αυτή επέβαλε όμως και άλλα αβάστακτα βάρη στους Επτανήσιους: Το Ελληνικό Κράτος υποχρεωνόταν να αυξήσει την ετήσια βασιλική χορηγία του εκλεκτού των Δυνάμεων Βασιλιά Γεωργίου του Α' κατά 10.000 στερλίνες, ποσό που θα προερχόταν από τα δημόσια έσοδα των Επτανήσων22! Επίσης θα τροποποιούνταν μέσα σε 15 χρόνια μετά την Ένωση τα ειδικά προνόμια που είχαν παραχωρηθεί στους Επτανήσιους από την αποικιακή κυβέρνηση της Μ. Βρετανίας για το εμπόριο και τη ναυσιπλοΐα. Και, πλην όλων αυτών, υποχρεωνόταν η Ελληνική Κυβέρνηση να αναλάβει το κόστος των συντάξεων («διά βίου») και αποζημιώσεων όλων των Βρετανών υπηκόων, που εργάζονταν στις υπηρεσίες της Ιόνιας Πολιτείας και έχαναν την εργασία 7 τους λόγω λήξεως της βρετανικής εξουσίας. ΟΙ ΑΓΓΛΟΙ ΗΛΘΑΝ ΚΑΙ ΕΦΥΓΑΝ ΣΑΝ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ ΑΠ’ ΤΑ ΕΠΤΑΝΗΣΑ23 . 1.3.- Στις 22 Ιουλίου του 1864 προσέρχονται στην Ελληνική Βουλή οι εκλεγμένοι Επτανήσιοι βουλευτές (Συνεδρίαση ΣΠΓ). Οι αδελφοί Ιακωβάτοι, Γεώργιος και Χαράλαμπος, ο κορυφαίος του επτανησιακού Ριζοσπαστισμού Ιωσήφ Μομφερράτος, ο Ζακύνθιος Κωνσταντίνος Λομβάρδος, οι Αννινοι, ο Ε. Δρακούλης, ο Νέστωρ Σολομός, ο Ανδρέας Βλαντής, ο Γεράσιμος Λιβαδάς και αργότερα, στις επόμενες κοινοβουλευτικές συνεδριάσεις η κατ' εξοχήν δημοκρατική φωνή του Ιόνιου χώρου, ο βουλευτής Κεφαλληνίας Ρόκκος Χοϊδάς. Ο Πρόεδρος της Βουλής Επαμεινώνδας Δεληγιώργης, απευθυνόμενος στο Σώμα των αντιπροσώπων του έθνους, εκφράζει την εθνική υπερηφάνεια για το γεγονός : «[...] Χρεωστώ κατά καθήκον ηθικόν και μετ' ευχαριστήσεως μεγίστης να αναγγείλω προς υμάς ότι ο Ιόνιος λαός προικίζει την Συνέλευσιν με αντιπροσώπους έχοντας εξαίρετον κοινοβουλευτικήν συμπεριφοράν, κεκοσμημένους με τας αρετάς της παρρησίας και της τόλμης, οίτινες είναι τόσον ακμαίοι και τοσούτον, είμαι βέβαιος, θέλουσιν ωφελήσει την πατρίδα, όταν μετ' ου πολύ αύτη μας επιβάλη τα μεγάλα εκείνα ζητήματα, τα οποία τοις πάσιν είναι γνωστά». Κι ο βουλευτής Μ. Σχοινάς, ανερχόμενος στο βήμα, συμπληρώνει: «Σεις αδελφοί Επτανήσιοι [...] διεσώσατε την ζωήν της εθνικότητος, την γλώσσαν, την θρησκείαν και τας ιστορικάς παραδόσεις [...]»24 . Στην ιδία συνεδρίαση ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης λέγει: « η Ελλάς του 1821 αναγγενάται και ταυτίζεται μετά της Ελλάδος του 1864». ΙΙ.-ΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ: 2.4.- Αφομοίωση των Επτανησίων στην Ελλάδα: Τα μεγάλα ζητήματα που ανέκυψαν μετά την Ένωση ήταν η πλήρης Αφομοίωση των Επτανησίων στην Ελλάδα και το Εκκλησιαστικό ζήτημα25. Στα μεγάλα νησιά (Κέρκυρα, Λευκάδα, Ζάκυνθος ,Κεφαλλονιά) οι ισχυροί οικονομικοί και κοινωνικοί παράγοντες 26 (οι παλιοί φίλοι της Αποικιοκρατίας) δηλαδή οι γαιοκτήμονες και οι αριστοκράτες προέβαλαν ισχυρή αντίσταση που έχει καταγραφεί σε αλλεπάλληλα δημοσιεύματα του τοπικού τύπου 27 .στην αφομοίωση των Επτανησίων με την εφαρμογή κυρίως του νομοθετικού καθεστώτος της υπολοίπου Ελλάδας28 . Ο νόμος ΡΝ' «Περί εισαγωγής εν Επτανήσω τής εν τω λοιπώ Βασιλείω ισχυούσης νομοθεσίας» με τα 20 άρθρα του (ΦΕΚ 12Α/2-2-1866) εισήγαγε στα Επτάνησα τη νομοθεσία που ίσχυε στην υπόλοιπη Ελλάδα και έτσι σιγά σιγά ανατράπηκε το καθεστώς που ίσχυε έως την Ένωση, με εξαίρεση ελάχιστα ζητήματα, όπως το καθεστώς των δασών στα Επτάνησα, στα οποία δεν υφίσταται ιδιοκτησία του Δημοσίου. 8 Το εκκλησιαστικό ζήτημα που ανέκυψε για την εκκλησιαστική ένωση των Επτανήσων και της Ελλάδος, ένα ζήτημα που προέκυψε αμέσως μετά την πολιτική ένωση των Ιονίων Νήσων με το ελληνικό κράτος (1864, με Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη, του 1866, προχώρησε το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως στην προσάρτηση των αντίστοιχων εκκλησιαστικών επαρχιών στην Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ελλάδος. 2.5.-Η φορολογία-η εγκατάλειψη των Ιδρυμάτων: Τα πρώτα χρόνια μετά την Ένωση29 η κατάσταση δεν ήταν καθόλου εύκολη για τους Επτανήσιους30. Συνέχισε να ισχύει για κάποιο χρονικό διάστημα η Ιόνιος φορολογία, στην οποία προστέθηκαν και οι φόροι του νέου κράτους, ενώ βεβαίως ίσχυαν και οι παλαιοί. Επιβλήθηκε ειδικός εισαγωγικόςεξαγωγικός φόρος επί των προϊόντων από και προς την λοιπή Ελλάδα31 . Δημόσια Ιδρύματα έκλεισαν λόγω ελλείψεως χρηματοδοτήσεως από το Κράτος και η παρουσία του Ελληνικού Κράτους στα Επτάνησα ήταν υποβαθμισμένη: Τα περισσότερα Δικαστήρια έκλεισαν32 (Ληξουρίου, Ιθάκης, Παξών, Λευκάδος και Κυθήρων), η αστυνομική δύναμη μειώθηκε και τα αστυνομικά καταστήματα περιορίστηκαν, ενώ πολλά δημόσια κτήρια υπολειτουργούσαν χωρίς προσωπικό. Ήλθαν από την υπόλοιπη Ελλάδα δημόσιοι υπάλληλοι, ενώ οι ντόπιοι αρκετά μορφωμένοι δεν χρησιμοποιήθηκαν, ούτε διορίστηκαν.


 Τα Επτάνησα αποτελούσαν πλέον τμήμα ενός εξαθλιωμένου οικονομικά, «υπό πτώχευση», κράτους, το οποίο προσπαθούσε να αντλήσει οικονομικούς πόρους από τα Ιόνια νησιά, με αποτέλεσμα οι πολίτες να αντιμετωπίζουν τις ανάλογες δυσβάστακτες συνέπειες. 2.6.-Το κλείσιμο της Ακαδημίας και των Πνευματικών Ιδρυμάτων: Εξαιτίας και της εσφαλμένης «πολιτικής» της Ελληνικής Πολιτείας, ακολούθησε η υποχρηματοδότηση της Ιονίου Ακαδημίας στην Κέρκυρα και η «αφαίμαξη» του διδακτικού της προσωπικού με σκοπό να στελεχωθεί το Πανεπιστήμιο Αθηνών, γεγονότα που οδήγησαν τελικά στην έγκριση του Νόμου ΡΗ' του 1865,6 ΦΕΚ 61/29.12.1865, Τεύχος A' (ένα χρόνο μετά την Ένωση) και στην κατάργηση της Ιονίου Ακαδημίας και των άλλων σχολών της Επτανήσου. Mε τον Νόμο ΡΗ'(ΦΕΚ 61/21121865) «καταργούνται α) το Αρχοντείον της Παιδείας εν Επτανήσω, β) η Ιόνιος Ακαδημία, γ) το εν Κερκύρα Ιεροσπουδαστήριον, δ) το εν Κερκύρα Γυμνάσιον, ε) τα Λύκεια Κερκύρας, Παξών, Λευκάδος, Ιθάκης, Κεφαλληνίας, Ζακύνθου και Κυθήρων». Είναι πρωτοφανές τα Ιδρύματα που φώτισαν τα Επτάνησα και την Ελλάδα έδωσαν προσωπικότητες διεθνούς κύρους να καταργούνται από το Ελληνικό 9 Κράτος! Η κατάργηση της Ακαδημίας απετέλεσε διεθνή πρωτοτυπία στο πεδίο της οπισθοδρόμησης και εθνικής ντροπής. Την ίδια εποχή ενώθηκαν Ιταλικά και Γερμανικά κράτη αλλά κανενός δεν καταργήθηκε το πανεπιστήμιο. Μόνο η Ελλάδα έδειξε ηροστράτειο μανία κατά της Ιονίου Ακαδημίας, αφού φρόντισε πρώτα να προσελκύσει με δόλο τους φοιτητές στην Αθήνα εγγράφοντας τους χωρίς εξετάσεις και διορίζοντας τους κατά προτίμηση στις δημόσιες θέσεις. Το θεωρούσε φυσικό. Κι έμεινε η Ιόνιος Ακαδημία με 60-70 φοιτητές και τελικά την έκλεισε.- 2.7.Η Επιβολή διοδίων: -Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο της συμπεριφοράς του Ελληνικού Κράτους προς τα Επτάνησα, και με την καθιέρωση σκληρού φορολογικού συστήματος, μεθοδεύθηκε ακόμα και η επιβολή διοδίων στους δρόμους του νησιού! Οι δρόμοι της Κεφαλονιάς είναι γνωστόν ότι κατασκευάστηκαν από τους Βρετανούς: κυρίως από τον διοικητή της Κεφαλονιάς (1810-1814) ταγματάρχη Κάρολο Φίλιππο Ντε Μποσέ και τον τοποτηρητή της Κεφαλονιάς (1822-1830) συνταγματάρχη Κάρολο Ιάκωβο Νάπιερ, με συνεργάτη του τον μηχανικόδιευθυντή των δημοσίων έργων λοχαγό Τζον Πιτ Κένεντι. Εντούτοις, μετά την Ένωση, επί Κυβερνήσεως Βούλγαρη και με το από 10.10.1868 Βασιλικό Διάταγμα (ΦΕΚ Α 51/31.10.1868 «Περί επιβολής διοδίων εις την από Αργοστολίου εις Σάμην ή τ'ανάπαλιν άγουσαν εθνικήν οδόν») επιβλήθηκαν διόδια στον συγκεκριμένο δρόμο . Στο ΒΔ υπήρχε ο αναλυτικός τιμοκατάλογος διοδίων, αλλά και η διαδικασία είσπραξης τους με σύμβαση παραχώρησης! Η επιβολή διοδίων σ' έναν κακοτράχαλο δρόμο, που περνούσε μέσα απ' το βουνό και εξυπηρετούσε ζωτικές ανάγκες των κατοίκων, δημιουργεί απορία και δείχνει έντονη κρατική αναλγησία. 1.8.-Η κατάσταση που δημιουργήθηκε μετά την Ένωση33 ήταν τόσο αθλία, ώστε ο μέγας ριζοσπάστης Αριστοτέλης Βαλαωρίτης σε ομιλία του στο Ελληνικό Κοινοβούλιο τον Μάρτιο του 1867 να πει: «Τις ηδύνατο να φαντασθή ποτέ, Κύριοι, ότι εκπληρουμένης της Ενώσεως, η Λευκάς ήθελε καταδικασθή, εν μιας, εις παντελή απογύμνωσιν, εις ριζικήν εξόντωσιν, εις άδικον θάνατον;». Η επαχθής φορολογία και η κακή διοίκηση έφεραν γρήγορα τα αποτελέσματά τους, τα Επτάνησα έπαψαν να ευημερούν. Σύντομα όμως με την εργασία τους οι Επτανήσιοι κατάφεραν να ανακάμψουν και να επαναφέρουν καλύτερες συνθήκες.- 10 2.9.- Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Γράφει η Ε. Λειβαδά στο μοναδικό για την ιστορική σημασία κείμενο της «Τα πρώτα χρόνια στην Κεφαλλονιά μετά την Ένωσή της με την Ελλάδα» «…Ο Άγγλος στρατηγός Wittinghams παρέχει πληροφορίες για το διάστημα 1854-1862: «To νησί γενικά ευημερεί…το κυριώτερο εμπόριο γίνεται με τη Μαύρη Θάλασσα κι εκεί είναι πιο συμφέρον να ταξιδεύουν με ρωσική, παρά με ιονική σημαία. Οι κρατικές πρόσοδοι από την Κεφαλλονιά είναι κατά μέσον όρο 45.000 λίρες στερλίνες, από τις οποίες οι 35.000 είναι τελωνιακοί δασμοί. Εξάγει 16 έως 18 εκατ.λίτρες σταφίδες το χρόνο. Το 1862 όλα τα έσοδα ήταν πάνω από τον μέσο όρο και ξεπέρασαν τις 47.000 λίρες. Το ναυτικό της Κεφαλλονιάς παρήκμασε από το 1828 εν μέρει, όμως τα τελευταία δέκα χρόνια αναπτύχθηκε πάλι…» Ήρθε η Ένωση και μαζί και «η πτώχευση» 34 . «Ο πραγματικός δρόμος της εθνικής ανεξαρτησίας, της προόδου και της κοινωνικής χειραφέτησης αποδείχθηκε δύσβατος. Κι αυτό γιατί η Ένωση δεν ήταν του ύψους των μεγάλων και αγνών προσδοκιών των πραγματικών αγωνιστών της, αλλά του βάθους της πολιτικής σκοπιμότητας της διπλωματίας, της ευρωπαϊκά όμαιμης και αδιάσπαστης βασιλείας και των ποικίλων υπηρετών της. Όμως οι Κεφαλλονίτες, άξιοι επίγονοι των πρωτοπόρων Ριζοσπαστών, με ποδηγέτες τον Παναγή Πανά, τον Ρόκκο Χοϊδά, τον Πλάτωνα Δρακούλη,τον Μαρίνο Αντύπα, με αυταπάρνηση, πείσμα, υπομονή και μαχητική αγωνιστικότητα, κατοχύρωσαν σε κλίμα βαρύ από τον ξενικό προστατευτισμό, την εθνική ανεξαρτησία και την κοινωνική δικαιοσύνη που ήταν και τα ζητούμενα του αγνού Κεφαλλονίτη Ριζοσπάστη». «...760 χρόνια τα Ιόνια ήταν αδιάλειπτα κάτω από δυτικούς κατακτητές. Δεν χάσαμε ούτε τη γλώσσα μας, ούτε τη θρησκεία μας, ούτε τις ιστορικές ρίζες μας. Μπορεί το αίμα μας και τα έθιμά μας να δέχθηκαν κάποιες προσμίξεις, όμως διηθήθηκαν, επικράτησε το ισχυρότερο στοιχείο, το ελληνικό που από τα βάθη των αιώνων μάς δένει, εν σώματι και πνεύματι, με σαφήνεια κραταιότατα και αναπόσπαστα με το αύριο...» 2.10.- Η τύχη των Ριζοσπαστών: Οι Ριζοσπάστες, αυτοί που με τους αγώνες και τις θυσίες τους έφεραν την πολυπόθητη Ένωση των Επτανήσων με τη Μητέρα Ελλάδα, έφυγαν από τη ζωή απογοητευμένοι και παραγκωνισμένοι από το Ελληνικό Κράτος. Το 1896 ο Σπάρτινός αγωνιστής δημοσιογράφος, ποιητής και διεισδυτικός παρατηρητής, ο Παναγιώτης Πανάς , αυτοκτονεί στο ξενοδοχείο των Ξένων στον Πειραιά, φτωχός, ασθενής και παραγκωνισμένος. 11 Στο νεκροταφείο του Δραπάνου, στη μαρμάρινη πλάκα επί του τάφου του Ηλία Ζερβού-Ιακωβάτου, είναι γραμμένα τούτα εδώ τα λόγια: «ΜΟΧΘΟΥΣ ΠΟΛΛΟΥΣ ΕΝ ΟΛΩ ΤΩ ΒΙΩ ΥΠΟΣΤΑΣ ΚΑΙ ΠΛΕΙΣΤΑΣ ΘΥΣΙΑΣ ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΠΡΟΣΕΝΕΓΚΩΝ. ΑΝΘ' ΩΝ, ΜΟΝΟΝ ΤΑΣ ΑΔΙΚΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑΣ ΠΙΚΡΙΑΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΣΥΛΛΕΞΑΣ, ΚΕΙΜΑΙ ΕΝΤΑΥΘΑ». Ο Ρόκκος Χοΐδας πεθαίνει μέσα στις φυλακές το 1890 για εξύβριση του Βασιλέως. Παρά το γεγονός ότι ήταν ασθενής, δεν δέχθηκε να αποφυλακισθεί υπό τον όρο να ζητήσει συγγνώμη. Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης κρατήθηκε μακριά από την ενεργό πολιτική και απέρριψε τρεις κυβερνητικές προτάσεις για ανάληψη υπουργικών χαρτοφυλακίων. Η αντίδρασή του στη φορολογική αφομοίωση των Επτανήσων με το φορολογικό σύστημα του Ελληνικού Κράτους ήταν σφοδρή. Έλεγε σε μία ομιλία του: «Το φορολογικόν σύστημα επαχθέστατο εν Ελλάδι δεν δύναται να εφαρμοσθή παρ' ημίν»35 . Ο Ηλίας Ζερβός Ιακωβάτος, ο κυριότερος ίσως ηγέτης των Κεφαλλήνων ριζοσπαστών, μαζί με τον Ιωσήφ Μομφεράτο και τον ιερέα Παΐσιο Μεταξά, στο πρώτο φύλλο της εφημερίδας του Φιλελεύθερος, που κυκλοφόρησε στις 19 Φεβρουαρίου 1849, τόνιζε: «....Θέλομεν τω όντι να γινωμεν και ουχί να λεγώμεθα απλώς Έλληνες. Θέλομεν να ενωθώμεν εις έν έθνος, αληθώς ελεύθερον και ανεξάρτητον, μεθ' όλης της ελληνικής φυλής». 3.11.-ΕΠΊΛΟΓΟΣ: ΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ 1.-Οι Επτανήσιοι έφεραν στην Κοινοβουλευτική ζωή της Ελλάδας την εμπειρία τους από αγώνες πολιτικούς, εθνικούς, κοινωνικούς. Δεν είναι τυχαίο ότι τα πρώτα βήματα του Κοινωνισμού στην Ελλάδα συνδέονται με ονόματα Επτανησίων, όπως: του Π. Πανά, του Ρόκου Χοϊδά, του Δρακούλη, του Μαρίνου Αντύπα. 2.- Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ: Οι Επτανήσιοι,έφεραν μαζί τους στην ελλαδική κοινωνία μια πνευματική παράδοση36, που εκφράζεται με ονόματα όπως ο Σπ. Ζαμπέλιος, ο Πέτρος Βράιλας Αρμένης, ο Παύλος Καλλιγάς και άλλοι,όπως ο μέγιστος Δ. Σολωμός. Από τον 18ο αιώνα έχουμε πληθώρα συνθετών οι οποίοι συμβάλλουν τα μέγιστα στην ίδρυση της Επτανησιακής Μουσικής Σχολής: Στέφανος Πογιάγος, Νικόλαος Μάντζαρος, Σπυρίδων Ξύνδας, Ιωσήφ Λιβεράλης, Παύλος Καρρέρ, 12 Διονύσιος Ροδοθεάτος, Σπύρος Σαμάρας, Γεώργιος Λαμπελέτ, Διονύσιος Λαυράγκας. Τα Επτάνησα, επηρεασμένα σε όλες τις μορφές της πολιτιστικής τους έκφρασης από τη Δύση, συνεπώς και στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική37 και από τη μουσική της και ιδιαίτερα από εκείνη της Ιταλίας, αποτέλεσαν τον κύριο φορέα δημιουργίας της ελληνικής λόγιας μουσικής. Γέννημα της κοινής ιστορικής τους τύχης, η επιρροή της ιταλικής μουσικής38 επεκτάθηκε τόσο στη λαϊκή μουσική των Επτανήσων, όσο και στην καντάδα και το λαϊκό τραγούδι. Η Επτανησιακή εκκλησιαστική μουσική φαίνεται να είναι απόγονος της Κρητικής εκκλησιαστική μουσικής, συνδυάζοντας δυτικά και βυζαντινά στοιχεία. 3.- Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ: Τα νησιά ανάπτυξαν ένα πλούσιο πολιτιστικό στοιχείο που σιγά σιγά χάνεται, η αλλαγή τις δημογραφίας (κυρίως η μετανάστευση)έφερε και μεγάλες πολιτιστικές αλλαγές τα πλούσια τοπικά του έθιμα κινδυνεύουν να χαθούν ,οι τοπικές κοινωνίες ανθίστανται (γιορτές, λιτανείες, εορτές τοπικών Αγίων, χορωδίες, Πάσχα κλπ. τοπικά έθιμα, πανηγύρια) Σιγά σιγά η αφομοίωση είχε και τα αρνητικά της ,το ιδιαίτερο γλωσσικό ιδίωμα χάνεται, η μουσική μας παράδοση39 κι αυτή υπονομεύεται και ιδίως στην ψαλτική. Η Επτανησιακή ψαλτική τέχνη 40 έχει στοιχεία από τρεις παραδόσεις, τη Βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική, την παράδοση του Ιωάννη Σακελλαρίδη και την παραδοσιακή- ντόπια εκκλησιαστική μουσική. Στην Κεφαλονιά41 ακολουθείται πιστότερα η βυζαντινή παράδοση ,εμπλουτισμένη με τοπικά στοιχεία, που όμως μετά τον θάνατο των μεγάλων ψαλτάδων όπως των Χριστοδουλάτου και Αρβανιτάκη, τείνουν να εξαφανισθούν42 . «Οι Κεφαλλονίτες, όταν ψέλνουν, μοιάζουν να φέρνουν πιο κοντά την Ανατολή με τη Δύση, την εκκλησιαστική με την κοσμική μουσική. Με ένα μουσικό ιδίωμα περίτεχνο αλλά καθαρό που περνάει από γενιά σε γενιά και από στόμα σε στόμα, ο Κεφαλλονίτης ψάλτης, συνήθως αυτοδίδακτος, ή καλύτερα εκπαιδευμένος… διά της ακοής, εναρμονίζει δυτικότροπα τα μελωδικά αριστουργήματα της θρησκευτικής παράδοσης, χωρίς όμως να ξεφεύγει ούτε από το ύφος ούτε από το μέτρο που η λειτουργικότητα της μουσικής αυτής απαιτεί.» 43 Φοβούμαι στο μέλλον τελικά πώς τα Επτάνησα με μεγάλη δυσκολία θα υπερασπισθούν την ιδιαιτερότητά του ως πύλης μεταξύ Δύσης και Ανατολής, πράγμα απολύτως αναγκαίο για την επιβίωση τους και κινδυνεύουν να διολισθήσουν οριστικά ως επαρχία της Ελλάδας με αρχοντικές περγαμηνές. 13 4.-ΟΙ ΣΥΝΑΔΕΛΦΙΚΟΙ ΝΑΟΙ: Στο τελείωμα της ξένης κατοχής στα Επτάνησα(1864) υπήρχαν τρεις τύποι Ιερών Ναών: α) Οι συναδελφικοί, β) οι ιδιωτικοί με πατρωνικό δικαίωμα (jurispatronatusprivati) και γ) οι κρατικοί με το ίδιο δικαίωμα (jurispatronatuspubblici). Ο όρος αδελφότητα αναφέρεται σε μια σαφώς προσδιορισμένη μορφή συσσωμάτωσης, η οποία περιλαμβάνει το σύνολο των προσώπων εκείνων τα οποία λογίζονται ως αδελφοί. Κύριο στοιχείο της αδελφότητας ήταν ο άρρηκτος δεσμός της με κάποιον συναδελφικό κτητορικό ναό, γι' αυτό και τα μέλη της, εκτός από τον τίτλο του αδελφού και συναδέλφου, έφεραν τον τίτλο του κτήτορα ή γιου πατροναρίον του ναού. Οι κτήτορες του ναού προσέφευγαν στη συγκρότηση αδελφότητας με το σκοπό να βοηθήσουν στη συντήρηση του ναού, να καλύψουν έτσι τις ανάγκες του και να επιτύχουν την οικονομική του ενίσχυση, τη συντήρηση και την βελτίωση του. Οι κανονισμοί και οι θεσμοί που αφορούσαν τους ναούς των Επτανήσων και η κωδικοποίηση Γενικού Προνοητή Θαλάσσης διατηρήθηκαν και στα χρόνια της κυριαρχίας των ξένων, μετά τους Ενετούς, κατακτητών μέχρι την ένωσή τους με την Ελλάδα. Αλλά και μετά την ένωση διατηρήθηκε στα Επτάνησα το κύρος των παραπάνω κανονισμών, που αφορούσαν τα ιερά καθιδρύματα, σύμφωνα με το άρθρο 17 του Ν.ΡΝ’ , και δε μεταβλήθηκε το διαμορφωθέν ως προς αυτά καθεστώς με το Ν. ΓΦΣΤ’ /1910, με το άρθρο 29 του οποίου εξαιρέθηκαν από την εφαρμογή του οι συναδελφικοί των Επτανήσων, ειδική δε ρύθμιση για τους ίδιους ναούς περιέλαβε ο ΑΝ.2200/1940. Δυστυχώς την παράδοση αυτή ανέτρεψε ο ν. 590/1977 (Α’ 146 ) "Περί του Καταστατικού Χάρτου της Εκκλησίας της Ελλάδος" και έτσι ένας επτανησιακός θεσμός τείνει πλέον να εξαφανισθεί44 Συζητείται η κατάργηση του αυτοδιοίκητου της τελευταίας Συναδελφικής Εκκλησίας της Ευαγγελίστριας-Αγ. Δημητρίου, στα Φαρακλάτα. 1.12.- Παραθέτω ένα ποίημα του Κεφαλλονίτη ποιητή Γεωργίου Μολφέτα, εμπνευσμένο από τους αγώνες των, ένα χρόνο μετά την Ένωση. Οι στίχοι του είναι όντως επίκαιροι, γι’ αυτό και διδακτικοί: ΖΗΤΩ Η ΕΝΩΣΗ 14 18/5/2019 15 1 Ο Λορέντζος Μαβίλης ήταν Επτανήσιος λυρικός ποιητής, και συνθέτης σκακιστικών προβλημάτων. Ο Μαβίλης σκοτώθηκε κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους((6 Σεπτεμβρίου 1860 - 28 Νοεμβρίου 1912) 2 Τα Κύθηρα από το 1238, η Κέρκυρα το 1386, η Ζάκυνθος το 1485, η Κεφαλονιά το 1500, η Ιθάκη το 1503 και η Λευκάδα το 1718 (αι τα τέσσερα κεντρικά νησιά μέρος υπό Οθωμανική κυριαρχία για κάποια χρόνια) 3 Κατόπιν της Συνθήκης του Κάμπο Φόρμιο (Traité de Campo Formio) στις 17 Οκτωβρίου 1797.· 4 Δεύτερη γαλλοκρατία των Επτανήσων με μυστικό άρθρο της Συνθήκης του Τιλσίτ, χωρίς να γίνει προσάρτηση. 5 Το πρώτο «Ελληνικό Κράτος». 6 Βλ,«Επτάνησος Πολιτεία 1800 – 1807» που εκδόθηκε από το Κέντρο Μελετών Ιονίου,2018 7 Αρχικά κατάληψη της Ζακύνθου και των άλλων νησιών το 1810-11 και τελικά το 1814 της Κέρκυρας. Βλ. DRIAULT EDOUARD «ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ» Εκδότης Κάτοπτρο - Ιστορητης 9 Ανατολικό Ζήτημα ονομάζεται το διεθνές ζήτημα που προκλήθηκε από τη βαθμιαία υποχώρηση της ισχύος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την πλήρωση του κενού που προέκυψε από αυτή την υποχώρηση στην Εγγύς Ανατολή και ιδίως στη Χερσόνησο του Αίμου. 10 Βλ. Ιωάννης Γ. Καταπόδης, Τέσσερις αιώνες διπλωματικής δραστηριότητας στον Ευρωπαϊκό Χώρο (1848-1959).Αθήνα 1996, 11 Βλ.. Γιώργος Μοσχόπουλος άρθρο της 22.05.2011 ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ «Η ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα». 16 12 Βλ. Χιώτης Παναγιώτης «Ιστορία του Ιονίου Κράτους: από συστάσεως αυτού μέχρι Ενώσεως: Έτη 1815-1864», Βιβλιοθήκη Ιστορικών Μελετών/Διον. Ν. Καραβίας 1980. 13 Βλ εφ.Αλήθεια, άρ. 10 (18-11-1861), σ. 3. Πρβλ. «Πρόγραμμα τοΰ άληθοΰς Ριζοσπαστισμού», ‘Αληθής Ριζοσπάστης, άρ. 1 (15/27-9-1862). 14 Βλ. «Οι εξεγέρσεις της Κεφαλληνίας κατά τα έτη 1848 και 1849» της Μιράντας Παξινοπούλου – Σταυρινού.. Βλ. «Ιστορία της Κεφαλονιάς» Τόμος Β΄ του καθηγητή Γεωργίου Μοσχόπουλου Βλ.«Η Πειθαρχική Προστασία» του ΑγγελοΔιονύση Δεμπόνου.. Βλ.«Ο Ριζοσπαστισμός στην Κεφαλονιά της Βρετανικής Προστασίας» του Πέτρου Πετράτου 15 Βλ. Νικόλαος Μοσχονάς, «Το Ιόνιο Κράτος και οι αγώνες των Επτανησίων», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τομ.ΙΓ (1977), σελ.200-217 Βλ. Νικόλαος Μοσχονάς, «Η ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τομ.ΙΓ (1977), σελ.233-235. Βλ. Μοσχόπουλος, Γεώργιος Ν. «Η ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα», άρθρο στον ιστότοπο της εφημερίδας «Η Καθημερινή», 23 Μαΐου 2011. 16 Σ. Θ. Λάσκαρη, Ο Τρικούπης και η Ένωσις των Επτανήσων, εν Αθήνας 1930, εκδ. Ι. Σιδέρης. 17 Την ημέρα της ένωσης με την Ελλάδα, ένας ανώνυμος χρονικογράφος έγραψε: «Οι Άγγλοι εκάθησαν εις την Επτάνησον χρόνους 54, μήνας 8 και ημέραν μίαν». 18 Ο βρετανός υφυπουργός Lyard (Λάιαρντ) στη Βουλή των Κοινοτήτων έλεγε (το Νοέμβρη του 1862): … «Ησθάνθημεν την ηθικήν υποχρέωσιν να εύρωμεν αρμόδιον πρόσωπον δια τον ελληνικόν θρόνον…απεστάλη τότε ο Eliot Henry στην Αθήνα…να συμβουλεύσει να παραιτήσωσι τα επιθετικά σχέδια…»(δηλαδή την απελευθέρωση αλύτρωτων αδερφών: της Θεσσαλίας, Ηπείρου, Μακεδονίας….). και βλ. Φ. Κ. Βώρου: «Για το διπλωματικό παρασκήνιο της Ένωσης της Επτανήσου με την Ελλάδα (1864) και της παράλληλης επιλογής του Γεωργίου Α΄ ως βασιλιά για τον ελληνικό θρόνο.» 19 Βλ.Αλισανδράτος, Γ., «Επτανησιακός Ριζοσπαστισμός: το σχίσμα», Πρακτικά επιστημονικού Συνεδρίου Η Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα 1864-2004, (Αθήνα, 24-27 Φεβρουαρίου 2004), τ. Β΄, Βουλή των Ελλήνων, Ακαδημία Αθηνών, Αθήνα 2006. Βλ.Αλισανδράτος, Γ.Γ., Κείμενα για τον Επτανησιακό Ριζοσπαστισμό, Βιβλιοθήκη του Μουσείου Μπενάκη, Αθήνα, 2008 Βλ.Θεοδωράτος, Χρ. Βιογραφία Ηλία Ζερβού Ιακωβάτου, συντεθείσα παρ’ αυτού του ιδίου, Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός, Αθήνα, 1974, Βλ.Κονόμος, Ντ., Ο Ηλίας Ζερβός Ιακωβάτος και η Ένωση της Επτανήσου, Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων, Αθήνα, 1964. 20 Βλ. : Ν. Μοσχονάς,. στην Ιστορία του Ελληνικού Έθνους (της Εκδοτικής Αθηνών, τ. ΙΕ΄ ,σελ. 233 και Γ. Μοσχόπουλος, Ιστορία της Κεφαλονιάς,τ. Β΄ 17 21 Βλ.«Πολιτικές εξελίξεις (στην Επτάνησο) ως την Ένωση» στο βιβλίο του Γ. Μοσχόπουλου, Ιστορία της Κεφαλονιάς, τ. Β΄, σελ. 180-202 (εκδ. «Κέφαλος», 1988). 22 Κατά το άρθρο 42 του Συντάγματος 1864: «Η βασιλική χορηγία …, εν η συμπεριλαμβάνεται και το παρά της πρώην Ιονίου Βουλής ψηφισθέν ποσόν, ορίζεται εις δραχμάς….». 23 Βλ. Γ. Φιλάρετου, με τίτλο: Ξενοκρατία και Βασιλεία εν Ελλάδι (που βασίζεται στα Πρακτικά ειδικής συνεδρίασης του Βρετανικού Κοινοβουλίου το Μάρτιο του 1864. Βλ.Τα Έγγραφα τα αφορώντα την Ένωση , έκδοση του Υπουργείου Εξωτερικών, 1864, τα αξιοποίησε ως τεκμήριο πρώτο, όσο εγώ γνωρίζω, ο Σ. Θ. Λάσκαρις γράφοντας (το1930) το έργο του : «Ο Χαρίλαος Τρικούπης και η Ένωση .της Επτανήσου (και αργότερα τη γενικότερη Διπλωματική Ιστορία της Ελλάδος1821-1914, έκδοση το 1947)» 24 Βλ Πρακτικά της ΣΠΓ/22.7.1864΄ συνεδρίασης της Βουλής των Ελλήνων τόμος Ε/1864, σελ284-293 (Πρακτικά της Β΄ Εθνικής Συνελεύσεως) 25Βλ. ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ Δ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ «Η ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΑΦΟΜΟΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΤΑΝΗΣΟΥ ΩΣ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΕΛΛΑΔΙΚΟΥ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΟΥ» 2004, Εκδότης ΠΡΟΤΥΠΕΣ ΘΕΣΣΑΛΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ 26 Το «αρχοντολόι». 27 Βλ Εφημερίδα «Φωνή των Χωρικών» Κέρκυρα 1865 φύλλα 1-26 28 Βλ.Ζαφειράτου Θεοδώρα, «Το πέρασμα της Κεφαλονιάς από το Ιόνιο Κράτος στο Ελληνικό Βασίλειο (Η Νομαρχία Κεφαλληνίας – οι Δήμοι – οι πρώτοι δημοτικοί άρχοντες), Κεφαλληνιακά Χρονικά, τόμ. 12 (2009-2010) 29 Πηνελοπη Κοψιδα «Επτάνησα: ιστορική διαδρομή, Ένωση με την Ελλάδα, συνέπειες» Κάρολος Μπρούσαλης – Η πορεία των Επτανήσων προς την ένωση με την Ελλάδα –History Report.gr, Δεμπόνος Αγγελο-Διονύσης, «Μητρόπολη και αποικία. Τα μετά την Ένωση» Η Κεφαλονίτικη Πρόοδος, 90-96. Λειβαδά-Ντούκα Ευρ. «Επιστημονικό Συνέδριο: Η ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα, 1864-2004» Δωρικός 195-201. 30 Βλ. Ευρυδίκη Λειβαδά «Τα πρώτα χρόνια στην Κεφαλλονιά μετά την Ένωσή της με την Ελλάδα» ένα θαυμάσιο έργο που είναι άγνωστο σε http://kefalonianews.gr 31 . Βλ. Κ. Πανίτσα, «Οικονομική διερεύνηση της Ζακύνθου 1864-1876» σε Κεφαλληνιακά Χρονικά, τ. 6, σελ. 509 και σε παραπομπή αριθμός 70. 32 Νόμος ΡΝΑ´, «Περί συστάσεως Εφετείου, τριών Πρωτοδικείων και Ειρηνοδικείων έν ταΐς Ίονίοις Νήσοις όρισθησομένων». 33 Βλ..Αντώνη Π. Αργυρού «ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΑ ΑΝΑΛΕΚΤΑ», ΣΠΑΡΤΙΑ, Η ΙΣΤΟΡΙΑ - Ο ΤΟΠΟΣ - ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ - ΟΙ ΜΝΗΜΕΣ, ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΕΠΤΑΝΗΣΑ».,εκδ Ι.ΣΙΔΕΡΗ 2018 34 Ήταν 10 Δεκεμβρίου του 1893 , όταν ο τότε πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης είπε την ιστορική φράση «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν!... ». 35 . Γιάννης Κ. Κορδάτος, Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας, τόμ. 4ος (1860-1900), εκδ. 20ός αιώνας, Αθήνα, 1958, σελ. 413. 18 36 Βλ.Αικ. Πολυμέρου-Καμηλάκη, «Η Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα και ο απόηχός της στον λαϊκό πολιτισμό», Πρακτικά, τ. Β΄. Επιστημ.. Συνεδρίου«Η Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα, 1864-2004, Αθήνα 2006, σ. 629-642. 37 «Στην Ενετική περίοδο (16ος-19ος αιώνας) υιοθετείται ο τύπος της ξυλόστεγης μονόκλιτης βασιλικής, της λεγόμενης «επτανησιακής». Το ιερό εμφανίζει συχνά αποκλίσεις από την ανατολή, η κύρια είσοδος τοποθετείται σε μια από τις μεγάλες πλευρές δημιουργώντας στο ναό έναν εγκάρσιο άξονα. Τα καμπαναριά διακρίνονται στα «πλακέ» ή «φράγκικα» (απλά) και στα «βενετσιάνικα» (πυργοειδή). Τα πρώτα έχουν τοίχωμα που είναι κυρίως συνέχεια της μιας μεγάλης όψης του ναού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το καμπαναριό της μονής του Αγ. Γεράσιμου στα Ομαλά. Τα καμπαναριά του β΄ τύπου τοποθετούνται στο χώρο με ελευθερία, σε αρμονική σύνθεση με το ναό. Και στους δύο τύπους ανήκουν έργα εξαιρετικής κατασκευαστικής τόλμης και καλλιτεχνικής έκφρασης» σε «Η παραδοσιακή θρησκευτική αρχιτεκτονική στην Κεφαλλονιά». https://www.archaiologia.gr.30.5.2011 38 “Τα Επτάνησα γνώρισαν μόνο την βενετσιάνικη κατοχή και αγνόησαν πλήρως τη μουσική στον ελλαδικό χώρο. Η δημιουργία το 1824 της Ιονίου Ακαδημίας με μουσικό τμήμα αποτέλεσε πόλο έλξης όχι μόνο για τους επτανήσιους , αλλά και για τους ελλαδίτες” βλ.Neff Carl , Ιστορία της Μουσικής ,σελ 564 ,μτφ Φοίβος Ανωγειανάκης , Αθήνα 39 Στα νησιά του Ιονίου αναπτύχθηκαν οι συμφωνικές ορχήστρες, οι φιλαρμονικές, οι μαντολινάτες και οι χορωδίες, γιατί είδος έκφρασης των νησιών ήταν η όπερα, η καντσονέττα, το ιταλικό bel canto, η χορωδιακή μουσική και η μαντολινάτα 40 Αρβανίτης, Γιάννης, « Η Βυζαντινή Εκκλησιαστική Μουσική Παράδοση στη Μεταβυζαντινή Κέρκυρα».Αργοστόλι:2000. 41 Μακρής, Ευστάθιος. 2009. « Η παραδοσιακή εκκλησιαστική μουσική των Επτανήσων.» 42 Εβλεπα τὸν πολυσέβαστο Γέροντά π. Γεράσιμο Φωκά, τους παλαιούς πατέρες πού ήταν μεγαλωμένοι μέσα στην παράδοση και την κρατούσαν καλά,όπως τον παπά Διονύση τον Γαρμπή.Τώρα ότι τύχει. 43 Βλ «Χαράλαμπος Μοσχόπουλος: Ο… Μόζορας που διέσωσε την κεφαλληνιακή ψαλτική» σε Κεφαλονίτικα Νέα 15.1.2016 44Γιάννης Κρούσος: «Τι είναι οι “Συναδελφικές εκκλησίες” της Κεφαλονιάς».σε 


www.kefaloniapress.gr (09/06/2017)



Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα μας http://www.tapantareinews.gr, για περισσότερη ενημέρωση. Εγγραφείτε - SUBSCRIBE: http://bit.ly/2lX5gsJ Website —►http://bit.ly/2lXX2k7 SOCIAL - Follow us...: Facebook...► http://bit.ly/2kjlkot   









Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Δημοφιλείς κατηγορίες

...
Οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες του blog μας

Whatsapp Button works on Mobile Device only