Το τέλος του Άρη (1ο μέρος)

Οι τελευταίες στιγμές – και όχι μόνο –  του Άρη Βελουχιώτη

«Έζησα 40 χρόνια και καλά και άσχημα. Κοιτάξτε εσείς τι θα κάνετε τώρα. Γειά σας. Βγάζει το πιστόλι του και αυτοκτονεί».

Ούτε νερό, ούτε ψωμί

Η συμφωνία της Βάρκιζας μόλις έχει υπογραφεί. Τέσσερες ημέρες αργότερα, ο Άρης, πιστός στην κομματική γραμμή και στην ηγεσία του ΚΚΕ, εκδίδει, μαζί με τον Στέφανο Σαράφη, την παρακάτω ημερήσια διαταγή του ΕΛΑΣ:


ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΤΑΓΗ

Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ

16 Φλεβάρη 1945

Αξιωματικοί, καπεταναίοι και αντάρτες του ΕΛΑΣ και ΕΛΑΝ

Ύστερα από την Συμφωνία που υπογράφηκε στις 12 του μηνός ο ένοπλος αγώνας του ΕΛΑΣ τελειώνει και ο ΕΛΑΣ αποστρατεύεται. Επί τρία σχεδόν χρόνια παλέψατε σκληρά ενάντια στον κατακτητή, δημιουργήσατε ένα πραγματικό στρατό ο οποίος ανάγκασε τους εχθρούς επανειλημμένα να ομολογήσουν την αξία του. Με την πίστη σας, τον ηρωισμό και την αυτοθυσία σας δώσατε στον κατακτητή επανειλημμένα χτυπήματα και τέλος, όταν ύστερα από την προέλαση του Κόκκινου στρατού στην Βαλκανική αναγκάστηκε να εκκενώσει την πατρίδα μας, σχεδόν μόνοι σας, με συνεχείς επιθέσεις τον αναγκάσατε να φύγει με μεγάλες απώλειες σε προσωπικό και υλικό και ελευθερώσατε την χώρα μας. Τα βουνά και οι κάμποι μας είναι γεμάτοι από τάφους των εχθρών και τα συντρίμμια των πυροβόλων,  αυτοκινήτων, γεφυριών και άλλου υλικού δείχνουν ότι είναι έργο σας.

Εξασφαλίσατε την τάξη  και την ασφάλεια σε τέτοιο σημείο ώστε ν΄ αποκτήσει ο λαός απόλυτη εμπιστοσύνη. Δώσατε άφθονο το αίμα σας για την επιτυχία της απελευθέρωσης. Να είστε υπερήφανοι για το έργο σας και να έχετε ήσυχη την συνείδησή σας ότι κάνατε το καθήκον σας προς την πατρίδα. Γυρίζοντας στα σπίτια σας πρέπει να είστε οι καλύτεροι πολίτες και να εξακολουθήσετε ειρηνικά εργαζόμενοι για την ευτυχία σας, την πλήρη αποκατάσταση των λαϊκών ελευθεριών  ώστε να καταστεί δυνατό με την απόφαση του λαού να γίνει η πατρίδα μας κράτος συγχρονισμένο και ευτυχισμένο και πολιτικά πραγματικά δημοκρατικό. Όπως είστε καλοί πολεμιστές αποδειχθείτε και καλοί πολίτες. Στους ηρωικούς μας νεκρούς που αιώνια θα περιβάλλονται από τιμή και δόξα κλίνουμε ευλαβικά το γόνυ. Τα αγαθά του πολέμου στον οποίο έπεσαν μπορεί ως σήμερα να μην ολοκληρώθηκαν. Να είμαστε σίγουροι πως θα ολοκληρωθούν και πολύ σύντομα. Αποχαιρετώντας όλους, εμείς που σας διοικήσαμε και παρακολουθήσαμε τους αγώνες σας εκφράζουμε τον θαυμασμό μας και την ευγνωμοσύνη μας και πιστεύουμε πως στην δοξασμένη ιστορία της Ελλάδας η σελίδα της δικής σας δράσης θα γραφτεί με τα πιο λαμπρά γράμματα.

ΖΗΤΩ το αδάμαστο Έθνος μας

ΖΗΤΩ το πιο τρανό δημιούργημά του, ο ΕΛΛΑΣ μας !

Στέφανος Σαράφης – Άρης Βελουχιώτης


Δεν πέρασε όμως πολύς χρόνος και τα παραπάνω λόγια αποδείχτηκαν φρούδες ελπίδες, έπεα πτερόεντα. Η πραγματική Εθνική Αντίσταση, παραδόθηκε αμαχητί στους Άγγλους. Η κυβέρνηση, όχι μόνο δεν τήρησε την συμφωνία της Βάρκιζας, αλλά την καταστρατήγησε, την έκανε κουρελόχαρτο.  Η ρήξη ήταν προειλημμένη, προαποφασισμένη από τους Άγγλους, πέρα και ανεξάρτητα από κάθε συμφωνία. Το ΚΚΕ και το ΕΑΜ ήταν  καταδικασμένο εκ των προτέρων. Έπρεπε να πεθάνει. Με συνοπτικές διαδικασίες. Τα στρατοδικεία, συγκροτηθέντα από ακραίους αντικομμουνιστές των αντιΕαμικών, κατοχικών παρακρατικών οργανώσεων,από Εδεσίτες και Ταγματασφαλίτες, έπιασαν δουλειά και τα εκτελεστικά αποσπάσματα δούλευαν υπερωρίες, καταδικάζοντας χωρίς διάκριση, «και αυτούς που έφταιγαν και αυτούς που δεν έφταιγαν», κατά τον Μακρυγιάννη, ενώ τα επόμενα χρόνια τα ξερονήσια μεταβάλλονται σε κήπους της Εδέμ και χτίζονται εκεί, από Έλληνες αρχιτέκτονες-  αρχαιολάτρες – φιλοσόφους, με την επίνευση και την «τεχνική υποστήριξη» των Άγγλων, οι  Νέοι Παρθενώνες, ad Dei gloriam, patrie et famillιe, (1)  για την δόξα του Θεού, της Πατρίδας και της Οικογένειας, πρόδρομου του μεταγενέστερου τρίπτυχου « Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών

Ο Άρης, έξυπνος και διορατικός, αν και αμέσως μετά την συμφωνία της Βάρκιζας, πειθαρχεί και διαλύει τον ΕΛΑΣ, αντιλαμβάνεται αμέσως την παγίδα που τους είχαν στήσει οι Άγγλοι και προειδοποιεί την ηγεσία του ΚΚΕ, για το τι πρόκειται να ακολουθήσει. Εκείνη μονολιθική και  δογματική, δεν

αντιλαμβάνεται τις συγκυρίες των καιρών και τον ανακαλεί στην κομματική ορθοδοξία. Ο ίδιος όμως εμπιστεύεται την κρίση του και το ένστικτό του

και δηλώνει και πάλι έτοιμος να ξεκινήσει νέο  αγώνα αυτή την φορά, κατά των Άγγλων  ιμπεριαλιστών. Θεωρεί ότι ο ελληνικός λαός προδόθηκε παραδίδοντας τα όπλα του, με τα οποία πολέμησε τον εισβολέα και παρέδωσε την ψυχή του και το μέλλον του, στους συγκυριακούς επικυρίαρχους, το δε ΚΚΕ αυτοκτόνησε πολιτικά, πρόδωσε την ιστορία του και την ιδεολογία του και οδήγησε τους οπαδούς του στα κρεματόρια.

Πιστεύει ακόμη, ότι διατάσσοντας τους αντάρτες του και τους συντρόφους του, να παραδώσουν τα όπλα και να αφοσιωθούν στα ειρηνικά τους έργα, υποσχόμενος καλύτερες μέρες, τους πρόδωσε και τους παρέδωσε στον  εχθρό, ως πρόβατα – όπως και έγινε- επί σφαγή Και αυτό δεν μπορούσε να το ανεχθεί. Μόνο προδότης δεν υπήρξε ποτέ.

Η ηγεσία όμως του ΚΚΕ είναι αμετακίνητη και απαιτεί υπακοή. Αμετακίνητος

όμως είναι και αυτός. Είναι ξεροκέφαλος. Έτσι μπαίνουν στην υπηρεσία του κόμματος τα μεγάλα μέσα. Οι κομματικοί ινστρούχτορες (2) πιάνουν δουλειά, από χωριό σε χωριό, από σπίτι σε σπίτι: « ούτε ψωμί, ούτε νερό», στον  δηλωσία, τον Μιζέρια Άρη ». Και η εντολή διασχίζει λόγγους και βουνά και πιάνει τόπο. Λίγο αργότερα, έρχεται και το κερασάκι στην τούρτα. Η επίσημη αποκήρυξη του, τον Απρίλιο του 1945.

Η 11η Ολομέλεια του ΚΚΕ αποφασίζει :

«Ο Κλάρας αφού μια φορά πρόδωσε και αποκήρυξε το ΚΚΕ και λύγισε στην τρομοκρατία του Μανιαδάκη, σήμερα από δειλία και φόβο απειθαρχεί πάλι, ξαναπροδίδει το ΚΚΕ με την τυχοδιωκτική και ύποπτη στάση του, που μονάχα τον εχθρό ωφελεί. Στο ΚΚΕ δεν έχει θέση, κανένας όσοδήποτε ψηλά κι αν στέκεται και οσοδήποτε μεγάλος κι αν είναι, όταν οι πράξεις του δεν συμβιβάζονται με το κοινό συμφέρον και όταν παραβιάζεται η δημοκρατική εσωκομματική πειθαρχία..».  Έτσι μπράβο. Να μου ζήσεις ΚΚΕ. Πρώτα απ όλα, πάνω απ όλα, η πειθαρχία. Ούτε ο λαός, ούτε ο άνθρωπος. Η πειθαρχία στο κόμμα, δηλαδή  στην κομματική νομενκλατούρα.(3) Στην Μεγαλοδύναμη, την Παντογνώστρια, την Αλάνθαστη, την Αδιαφιλονίκητη, την Δογματική. Ο άνθρωπος πλάστηκε για το κόμμα, δεν έγινε το κόμμα για τον άνθρωπο. Η καλύτερη μέθοδος, του να γίνει ένα κόμμα από πρώτο, τελευταίο !

Αλλά και το πείσμα, πείσμα. Όπως το λέει ο λαός « πρώτα βγαίνει η ψυχή και

ύστερα το χούϊ.(4) Και τι να το κάνω εγώ, όταν εξήντα έξι  χρόνια αργότερα στις 16 Ιουλίου 2011, μια νέα νομενκλατούρα του ΚΚΕ, τον αποκαθιστά μόνο πολιτικά,  αλλά όχι και  κομματικά, διότι « είχε δίκαιο ο Βελουχιώτης, ως προς την εκτίμηση που έκανε για την συμφωνία της Βάρκιζας, αλλά η άρνησή του να παραδώσει τα όπλα, δεν δικαιώνει την στάση του απέναντι στην παραβίαση από αυτόν της κομματικής πειθαρχίας». Πολύ σωστά! Μωρέ τι μας λέτε;  Είχε δίκιο και άδικο ο Άρης. Και αθώος και ένοχος.  Αθώος επί της ουσίας,  αλλά ένοχος, κατά το «πρωτόκολλο»,  κατά τους τύπους.

Ο απόλυτος παραλογισμός, η πλήρης διαστρέβλωση της λογικής και του σωστού. Είναι αθώος, ο Άρης  γιατί, διορατικός και προφητικός , τον Νοέμβριο του 1944, έλεγε στους συντρόφους του : « Αν ζήσει κανένας να θυμάται τα λόγια αυτά : Οι Εγγλέζοι θα σας σφάξουν σαν αρνιά. Εγώ στα χέρια τους δεν θα πέσω, γιατί τα βουνά με ξέρουν. Με την πέτρα προσκέφαλο την ψείρα συντροφιά, την κάπα σκέπασμα, δεν θα με ιδούνε ζωντανό στα χέρια τους. Αυτό, θέλω να το θυμάστε αν κανένας ζήσει».

Και ο Δεκέμβρης του ΄44 δεν ήταν μακριά, ούτε ο Ιούνιος του ΄45.  Οι σύντροφοι γίνανε πράγματι αρνιά και οδηγήθηκαν στα σφαγεία, αλλά ο ίδιος τίμησε  τα λόγια του με  τον θάνατό του και τα έκανε πράξη.

Είναι όμως και «ένοχος» ο Βελουχιώτης, γιατί δεν έπρεπε να  πει στην νομενκλατούρα του ΚΚΕ, ότι « παραδίδει χειροπόδαρα το απελευθερωτικό κίνημα στους Άγγλους». Έπρεπε να σιωπήσει, έπρεπε να το βουλώσει.

Έπρεπε,  να κάτσει, φρόνιμα και παστρικά, σαν κότα, να τον σφάξουν ζωντανό, όπως και το έκαναν πεθαμένο. Αυτό σημαίνει υπακοή και πειθαρχεία, γιατί Εκείνοι ήξεραν καλύτερα από κάθε άλλον , ποιο είναι το καλό και ποιο το κακό, το σωστό και το λάθος. Εκείνοι και μόνο εκείνοι είχαν το κομματικό, το κομμουνιστικό ΑΛΑΘΗΤΟ. Και μόνο που τόλμησε να αμφισβητήσει την ΣΟΦΙΑ τους, παραβίασε τους κανόνες, της εσωκομματικής τους πειθαρχίας. Για όλη αυτή την τυφλή και ανίκανη ηγεσία,  όλες του κόσμου οι ζωές, δεν είχανε καμία αξία. Μερικών η βλακεία, των πολλών η θυσία.

Σημείωση συγγραφέα:

Από την αρχή οφείλω να ξεκαθαρίσω, ότι αυτή η γραφή δεν αποσκοπεί να αγιοποιήσει ή να δαιμονοποιήσει τον Άρη Βελουχιώτη. Αυτό είναι έργο του ιστορικού του μέλλοντος. Εγώ θέλω να σταθώ στην ηθική παράμετρο του τραγικού του τέλους. Θέλω να φωτίσω γεγονότα και πρόσωπα , που συμμετείχαν σ’ αυτές τις ακατανόμαστες, θείου και ανθρωπίνου δικαίου, απαράδεκτες, τρισβάρβαρες, αποτρόπαιες δικαιϊκά και ηθικά πράξεις που ακολούθησαν την αυτοκτονία του. Αυτό και μόνο και τίποτα περισσότερο.

* Ο ιστορικός ερευνητής Θεόδωρος Παναγόπουλος, είναι συγγραφέας των έργων «Τα ψιλά γράμματα της Ιστορίας”, «Όλα στο φως”και ο «Φυλακισμένος του Ίτς Καλέ”.