Παρασκευή 22 Ιουλίου 2022

Μυκηναϊκό νεκροταφείο στο λόφο Φούρεσι, στο Δήμο Γλυκών Νερών Αττικής




Θαμμένο θα μείνει ένα σημαντικότατο αρχαιολογικό εύρημα για την ιστορία της Αττικής, ο μεγάλος θαλαμοειδής μυκηναϊκός τάφος και ο μεγάλος δρόμος του που αποκαλύφθηκαν στις αρχές της δεκαετίας '90 στη θέση Φούρεσι στα Γλυκά Νερά, αφού, σύμφωνα με εισήγηση της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟ, «ο τάφος κυριολεκτικά ασφυκτιά ανάμεσα στις υπάρχουσες οικοδομές και ως εκ τούτου τίθεται υπό αμφισβήτηση η δυνατότητα αναδείξεως του μνημείου».

Η ιστορία του ευρήματος ξεκινά το 1991, όταν η εκσκαφή σε ιδιόκτητο οικόπεδο αποκάλυψε τμήμα μυκηναϊκού νεκροταφείου με περίπου 40 θαλαμοειδείς και λακκοειδείς τάφους. Το νεκροταφείο εκτείνεται ανατολικά του λόφου Ασπρα Χώματα και ΝΑ της διασταύρωσης των λεωφόρων Μαραθώνος και Λαυρίου. Η επιφανειακή αρχαιολογική έρευνα που ακολούθησε «δε βρήκε» αρχαία στο ανατολικό τμήμα του οικοπέδου και δόθηκε έγκριση για οικοδόμηση κατοικίας όπως και έγινε.

Η ανασκαφή συνεχίστηκε δυτικά του οικοπέδου, όπου ανακαλύφθηκε αρχικά ο μεγάλος ταφικός δρόμος, μήκους 24 μ. και πλάτους 1,5 μ! Επίσης, βρέθηκε μυκηναϊκή κεραμική, χάλκινες αιχμές βελών, θραύσματα μικρών οστέινων αντικειμένων και τμήματα χρυσών ελασμάτων. Αργότερα, αποκαλύφθηκε και ο τάφος που σε μία πλευρά του σώζεται σε ύψος περίπου 3 μ., ενώ σώζεται και τμήμα της οροφής του. Μεταξύ των ευρημάτων στον τάφο περιλαμβάνονται ένα μινωικού τύπου ανδρικό ειδώλιο και έξι ανθρώπινα κρανία. Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι ο τάφος αποτελεί μοναδικό μνημείο για την Αττική.

Αν και αρχικά οι αρμόδιες υπηρεσίες είχαν εισηγηθεί, λόγω της σημασίας του, τη διατήρηση και ανάδειξη του μνημείου, και την απαλλοτρίωση του οικοπέδου, αργότερα εκτίμησαν ότι το ήδη κτισμένο μέρος του οικοπέδου δεν επιτρέπει την πρόσβαση στο μνημείο. Τον περασμένο Φλεβάρη έγινε αυτοψία στο χώρο, όπου διαπιστώθηκε ότι το μνημείο «ασφυκτιά».

Από την ιστορία, προκύπτουν διάφορα ερωτήματα, όπως το γιατί, ενώ διαπιστώθηκε εξαρχής η αρχαιολογική σημασία της περιοχής δόθηκε βεβιασμένα άδεια οικοδόμησης, έστω και στο σημείο όπου δε βρέθηκαν αρχαιότητες. Γιατί δεν υπήρξε πρόβλεψη, σε περίπτωση που η αρχαιολογική σκαπάνη «έπεφτε» σε κάτι σημαντικό, όπως και έγινε; Αν υπήρχε προγραμματισμός αλλά και κυβερνητική θέληση από την αρχή, δε θα υπήρχε και η ταλαιπωρία του ιδιώτη επί 14 χρόνια.

Και τώρα, όμως, θα μπορούσε να απαλλοτριωθεί το οικόπεδο και να αναδειχτεί το μνημείο. Ωστόσο, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο γνωμοδότησε κατά πλειοψηφία να μη γίνει απαλλοτρίωση και να «διατηρηθεί σε κατάχωση» ο τάφος και ο δρόμος του. Αυτό σημαίνει ότι ο ιδιοκτήτης θα χτίσει από πάνω με πασαλόπηξη, χωρίς να οικοδομηθεί το ισόγειο, τάχα για να μη... «θιγεί» ο αρχαίος δρόμος.








Ιστορία της περιοχής

Τα Γλυκά Νερά (παλαιότερα Λυκάνουρα) στην αρχαιότητα αποτελούσαν έκταση του αττικού Δήμου Παλλήνης της Αντιοχίδος φυλής, που απλωνόταν στις βορειοανατολικές πλαγιές του Υμηττού. Σήμερα συνιστούν σύγχρονο και αναπτυσσόμενο προάστιο της Βόρειας Μεσογαίας και ταυτόχρονα πέρασμα προς το Λεκανοπέδιο των Αθηνών.

Από τον 5ο αι. π.Χ. και μέχρι την ρωμαϊκή κατάκτηση ευρήματα που έρχονται στο φως στην περιοχή μαρτυρούν διαρκή εποικισμό. Σε πρόσφατες ανασκαφές δε σε προϊστορικό νεκροταφείο που εντοπίζεται στο λόφο Φούρεσι, αποκαλύπτονταιμυκηναϊκά ειδώλια που ανάγονται στο 1.400 π.Χ. Επιπλέον, τα ερείπια παλαιοχριστιανικού ναού μαρτυρούν την πρώιμη οργάνωση χριστιανικής κοινότητας.

Στα νεότερα χρόνια τα Γλυκά Νερά συνιστούν πευκόφυτη αγροικία της Παιανίας, απ’όπου επιχειρούν ανεπιτυχώς να αποσπασθούν για πρώτη φορά το 1966, ενώ το 1969 κατορθώνουν να αναγνωριστούν με νέα δικαστική απόφαση ως αυτόνομη «Κοινότητα Γλυκών Νερών».

Η σύγχρονη πόλη εκτείνεται 13 χιλιόμετρα βορειοανατολικά των Αθηνών και 4 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Παλλήνης. Διοικητικά υπάγεται στη Νομαρχία Ανατολικής Αττικής και απλώνεται σε έκταση 9.250 στρεμμάτων.

Ο πληθυσμός της περιοχής ανέρχεται σύμφωνα με την απογραφή του 2001 σε 6.623 κατοίκους, ενώ στα μέσα της δεκαετίας του 2000 αναγνωρίζεται ως Δήμος συγκεντρώνοντας περί τους 10.000 δημότες. Το 2001 αντιστοιχούσαν 716 κάτοικοι σε κάθε χμ2, ενώ σήμερα αντιστοιχούν περί τα 1.189 άτομα.

Τα Γλυκά Νερά συνδέονται με την Αθήνα και την Ανατολική Αττική μέσω των Λεωφόρων Λαυρίου, Σπάτων και Μαραθώνος, ενώ μετά το 2004 αποτελούν ιδιαιτέρως προνομιούχο περιοχή με τη σύνδεσή τους με την Περιφερειακή Υμηττού, την Αττική Οδό, τοΜετρό και τον Προαστιακό μέσω των Σταθμών «Δουκίσσης Πλακεντίας» και «Κάντζα».

Η πόλη χωρίζεται σε δύο τμήματα, το ένα εκ των οποίων είναι οικοδομημένο πέριξ του λόφου Φούρεσι και το δεύτερο στις πλαγιές του Υμηττού. Το σχέδιο πόλεως επεκτείνεται σταδιακά προς την Παιανία (περιοχή Μιχούλι), ενώ γειτνιάζει με δασική ζώνη προστασίας του βουνού, κάτι που καθιστά τα Γλυκά Νερά δημοφιλή προορισμό για κατοικία. Σταδιακά μετατρέπεται σε περιοχή αμιγούς κατοικίας και το κέντρο του Δήμου συγκεντρώνεται επί της Λ. Λαυρίου, στα σύνορα με την Κάντζα. Η εμπορική αξία εκτείνεται κατά μήκος της λεωφόρου, κυρίως στο ύψος του κέντρου, ενώ στα διοικητικά όρια του Δήμου εντάσσεται και ο Ιερός Ναός Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, στο ανατολικό άκρο του λεκανοπεδίου. Η αρχιτεκτονική παρουσιάζει ομοιομορφία, με χαμηλά οικοδομήματα στη φιλοσοφία της κεραμοσκεπούς, χαμηλού ύψους, αυτόνομης κατοικίας στα πρότυπα του Γέρακα και του Πατήματος.






Ετυμολογία

Η ονομασία Γλυκά Νερά προέρχεται από το ιδιαίτερα γλυκό νερό που είχε βρεθεί σε πηγάδι στο κτήμα του Ανδρίκου Πηλιοκίτσου. Οι παλαιοί Παιανείς ονόμαζαν το πηγάδι Καλό Νερό – Γλυκό Νερό – Γλυκά Νερά – Γλυκάνερα – Λυκάνουρα.

Στο έμβλημα δε του Δήμου απεικονίζεται το γνωστό μαρμάρινο λεοντάρι της Κάντζας που διασώζεται στο Ναό Αγίου Νικολάου, καθώς τα Γλυκά Νερά εντοπίζονται στην ευρύτερη περιοχή του Λεονταρίου στα παλαιότερα σύνορα Παλλήνης και Παιανίας.







Χαρακτηριστικά

 Η πόλη αγκαλιάζει τον Υμηττό από τα ανατολικά, ενώ χωρίζεται σε δύο τμήματα από το συγκοινωνιακό-οδικό δίκτυο. Είναι μια περιοχή που σύμφωνα με ανασκαφές στο λόφο Φούρεσι ήταν κατοικημένη από την αρχαιότητα, ενώ πολλά είναι και τα ευρήματα που δικαιολογούν τον εποικισμό της και κατά τα χριστιανικά χρόνια. Η περιοχή παρουσιάζει ιδιαίτερα και πολυσύνθετα κλιματολογικά και γεωλογικά χαρακτηριστικά καθώς συνδυάζει το μεσογειακό κοκκινόχωμα και τους ελαιώνες με τα «δροσερά» πευκοδάση του Υμηττού και τα άσπρα χώματα.

Το νότιο τμήμα της πόλης στο οποίο διαμένουν οι παλαιότεροι κάτοικοι είναι κτισμένο στους βορειοανατολικούς πρόποδες του Υμηττού, στα νότια επικοινωνεί μέσω της λεωφόρου Λαυρίου με την Παιανία, στα ανατολικά γειτνιάζει με την πευκόφυτη Κάντζα της Παλλήνης και στα βόρεια χωρίζεται από τον υπόλοιπο δήμο με την Περιφερειακή Υμηττού που ενώνει τα Μεσόγεια με το λεκανοπέδιο. Η βόρεια πλευρά του δήμου είναι κατά το πλείστον πεζοδρομημένη και περικλείεται από κεντρικές λεωφόρους (νότια από την Περιφερειακή Υμηττού, δυτικά από τη Λαυρίου, βόρεια από τη Μαραθώνος, ανατολικά από τη Σπάτων και Ξάνθης), ενώ συνορεύει με το Δήμο του Γέρακα. Βρίσκεται σε προνομιακή θέση καθώς είναι οικοδομημένη γύρω από τον ιδιαιτέρου κάλλους πευκόφυτο λόφο «Φούρεσι», όπου λειτουργεί γνωστό κολλέγιο. Έχουν προγραμματιστεί έργα ανάπλασης του λόφου και αξιοποίησής του από τους δημότες.

Στα πλεονεκτήματα της περιοχής συγκαταλέγεται η ομοιομορφία στη δόμηση, καθώς οι κάτοικοι διαμένουν σε μονοκατοικίες και αυτόνομες μεζονέτες, ή καλαίσθητα κτιριακά συγκροτήματα στο κέντρο, ενώ στα αρνητικά της περιοχής ο διαχωρισμός της πόλης στα δύο και η παραμονή σταθμού της ΔΕΗ στα σύνορα με την Κάντζα, με κεραίες υπερυψηλής τάσης που εμποδίζουν μια περαιτέρω ανάπτυξη της περιοχής. Στην περιοχή δε των Μεσογείων έχει καθυστερήσει αρκετά η δημιουργία οργανωμένου αποχετευτικού συστήματος.

Την ανάπλαση στις γειτονιές της πόλης έχουν αναλάβει οι τοπικοί εξωραϊστικοί σύλλογοι όπως ο Σύλλογος Πρασίνου Λόφου κ.α, ενώ οι κεντρικές λεωφόροι παρουσιάζουν ομοιομορφία στην ανάπλαση εκ μέρους της Νομαρχίας Ανατολικής Αττικής με ιδιαιτέρως προσεγμένη κατασκευή (π.χ. χώροι στάθμευσης, κιγκλιδώματα, πεζοδρόμοια). Η οικοδομική φρενίτιδα συνοδεύεται από τα αναγκαία έργα επέκτασης του οδικού δικτύου, αλλά και από μαζικές αναπλάσεις, πεζοδρομήσεις και δενδροφυτεύσεις, με μικρές και μεγάλες οικιστικές πλατείες να ξεπηδούν σε κάθε γειτονιά.






Συνοικίες Γλυκάνερων

Η πόλη των Γλυκών Νερών αναπτύσσεται σε δύο βασικούς οικιστικούς πυρήνες, την πλαγία του Υμηττού δυτικά της Λεωφόρου Λαυρίου στο νότιο τμήμα (Γλυκάνερα) και περιμετρικά του Λόφου στο βόρειο τμήμα (Φούρεσι). Μεταξύ του λόφου και του Υμηττού είναι οικοδομημένος ο Ιερός Ναός του Σταυρού που αποτελεί αξιοθέατο της πόλης. Οι δύο οικιστικές ζώνες ενώνονται στον οδικό κόμβο του δαχτυλιδιού, ενώ στην εσοχή του βουνού εκτείνονται τα άσπρα χώματα. Το νότιο τμήμα της πόλης επεκτείνεται στη ζώνη Μιχούλη που εντάσσεται σταδιακά στο σχέδιο πόλεως προσεγγίζοντας την Παιανία, ενώ Νταμάρια εκτείνονται κατά μήκος της Λεωφόρου Λαυρίου στο ύψος του δαχτυλιδιού.

Πλατείες & Επισκέψιμοι Χώροι

 Το κέντρο του δήμου εντοπίζεται στο νότιο τμήμα της Λεωφόρου Λαυρίου, στο ύψος της Κάντζας, όπου τοποθετείται το παραδοσιακό κοινοτικό κατάστημα που φιλοξένησε την πρώτη κοινοτική αρχή το 1969 μετά την απόσχιση από την Παιανία. Δίπλα στο κοινοτικό κατάστημα κατασκευάστηκε η υψηλής αισθητικής πλατεία των Γλυκών Νερών και η παράλληλη ανάπτυξη με την Κάντζα συνοδεύτηκε από μαζική εγκατάσταση εταιριών και μικρών κέντρων εστίασης σε καλαίσθητα κτίρια, παράλληλα με τη διαπλάτυνση της κεντρικής λεωφόρου. Παρά ταύτα η πλατεία αναπτύχθηκε στα πρότυπα κυρίως οικιστικής και ήπιας αστικής ανάπτυξης καθώς η εμπορική χρήση συγκεντρώνεται στο ύψος της Λεωφόρου Λαυρίου.

Στο μέσον της έκτασης του Δήμου ο επισκέπτης συναντά το συγκοινωνιακό δαχτυλίδι των Γλυκών Νερών στον κόμβο των Λεωφόρων Λαυρίου, Θεοτοκοπούλου Ξάνθης και Λεονταρίου, ενώ μέσα από ένα συγκοινωνιακό τρίγωνο γίνεται λίγο πιο βόρεια και η διχοτόμηση της Λαυρίου από την Περιφερειακή Υμηττού προς το όρος.

 Πρόκειται για μια πεύκοφυτη περιοχή που επιχειρήθηκε αρχικά να αποτελέσει το εμπορικό σημείο εστίασης του δήμου αλλά αυτό δεν ευοδώθηκε λόγω των κεραίων υπερυψηλής τάσης που δεσπόζουν και των συγκοινωνιακών έργων που ακολούθησαν. Δυτικά, στην οικιστική ζώνη, στεγάζονται οι υπηρεσίες του Δήμου σε νέο καλαίσθητο κτίριο επί της Οδού Κώτσου. Εκεί κοντά βρίσκεται και ο επιβλητικός ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος επί της ομώνυμης οδού με το γραφικό πηγάδι και σημαντικά έργα ανάπλασης της περιοχής με εικαστικές προσθήκες, δενδροφυτεύσεις και πεζοδρομήσεις της μικρής γειτονιάς. Παράλληλα εγκαθίσταται δημοτικό αθλητικό κέντρο, ενώ προς την πλαγιά του Υμηττού τοποθετείται το προϊστόρικό νεκροταφείο και ποικίλοι μικροί ναϊσκοι. Στη βόρεια έκταση του δήμου, μετά τα Νταμάρια της Λαυρίου, εκτείνεται ο πράσινος λόφος, ανατολικά του οποίου αναπτύσσεται η συνοικία Φούρεσι και δυτικά η γειτονιά του Σταυρού πλησίον της Λαυρίου και του Ιερού Ναού Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Σε μεγαλύτερο υψόμετρο εκτείνεται το Δάσος του Υμηττού, εύκολα προσβάσιμο από τον επισκέπτη και με έργα ανάπλασης της περιοχής από το Δήμο. Η μικρή γειτονιά του Σταυρού παρέχει τη δυνατότητα περιπάτου, ενώ μικροί ελεύθεροι χώροι «ξεπηδούν» συνεχώς.
Το Φούρεσι συνίσταται σε πεζοδρομημένες γειτονιές γύρω από τρεις πλατείες, την Πλατεία Ελευθερίου Βενιζέλου δίπλα στην Αγία Τριάδα όπου πρόκειται να λειτουργήσει αναψυκτήριο, την υψηλής αισθητικής Πλατεία Φούρεσι του Πρασίνου Λόφου και την Πλατεία του Καταστήματος του Συλλόγου σε λίγο μεγαλύτερο υψόμετρο. Επιπλέον προβλέπεται η αξιοποίηση του Δάσους του λόφου για την επισκεψιμότητα κατοίκων και επισκεπτών. Η περιοχή έχει πρόσβαση στη Λεωφόρο Σπάτων, στο ύψος της Μπαλάνας Γέρακα που καταλήγει στη Λ. Μαραθώνος ανατολικά του Σταυρού, στο ύψος του Ναού της Παναγίτσας.




phgh el.wikipedia



Με πολύ μεράκι αλλά και υπομονή συνεχίζουμε την προσπάθεια μας .Αθόρυβα …σιγά σιγά με πολύ   υπομονή αλλά και διάθεση προχωράμε 

Στόχος μας παραμένει να αρθρογραφούν οι πολίτες σε αθρα με   θέματα πολιτισμού   που  επιλέξουν

Το όνομα και επώνυμο αλλά η ευπρέπεια των άρθρων είναι απαραίτητα .Η διεύθυνση μας για επιστολές Άρθρα είναι   zantedanias@gmail.com 

Όπως έχουμε από την αρχή της προσπάθεια μας αναφέρει θα αναρτώνται μετά από έγκριση μας

Σας ευχαριστούμε από καρδιας

Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους ο οποίος φέρει και την ευθύνη των γραφομένων και δε συμπίπτουν κατ’ ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας

https://www.youtube.com/channel/UC0wk2ge3sheyTkgpAkeBang









Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας ή κάνετε την αρχή σε μία συζήτηση

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.

Δημοφιλείς κατηγορίες

...
Οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες του blog μας

Whatsapp Button works on Mobile Device only